SĐT: 
Làng Chuồn, xã Phú An, huyện Phú Vang, cách trung tâm thành phố Huế khoảng 7km về hướng Đông trên đường ra bãi biển Thuận An. Đây là ngôi làng ven hệ đầm phá Tam Giang-Cầu Hai rộng lớn. Làng Chuồn nổi tiếng không chỉ vì phong cảnh hữu tình mà còn bởi có những đặc sản được nhiều người biết đến như bánh tét làng Chuồn, rượu làng Chuồn, các loại hải sản và đặc biệt nhất là bánh khoái cá kình.
Bình minh trên đầm Chuồn
Cá kình còn gọi là cá dìa bông, tảo ngư, thuộc họ cá dìa, siganidae. Họ cá dìa này có những tên goi khác tùy theo màu sắc của da như cá nâu, cá lá mít, có dò.. Đây là loại cá da trơn thân dẹp, sống nhiều ở vùng nước lợ. Cá sống theo bầy, cá mái đẻ trứng ở vùng nước lợ, cá bột, cá con sống chủ yếu ở đầm phá, khi trưởng thành, cá kình bơi ra biển tìm các ghềnh đá, bãi san hô … Thức ăn của chúng là thực vật thủy sinh, mùn bã hữu cơ, nhất là tảo biển cho nên cá kình còn được gọi là tảo ngư. Cá kình nuôi hiện nay, người ta cũng có thể dùng thức ăn cho cá tổng hợp.
Mùa khai thác cá kình là mùa hè giữa tháng 4 đến tháng 6 Âm lịch, lúc này cá trưởng thành cũng vào mùa sinh sản nên thịt thơm béo, săn chắc, và cá cái có thể mang nhiều trứng. Từ con cá kình, người làng Chuồn chế biến ra hai món ăn đặc sản địa phương là Canh chua cá kình và Bánh khoái cá kình.
Canh chua cá kình
Cá kình tươi cỡ 3-4 ngón tay, để nguyên con rửa sạch vì ruột của loài cá này sạch, gan mật ăn béo, có tác dụng ngủ ngon, để ráo, ướp chút gia vị, hành, tiêu, ớt muối…khoảng 10 phút cho thấm.
Bắc nồi, đun nước cho sôi lên, thả vài củ hành đập dập, ngắt đôi mấy trái ớt, nêm nếm gia vị rồi cho chất tạo chua như măng, cà chua, sấu… vào. Chờ đến khi nước sôi trở lại thì cho cá đã làm sạc và tẩm gia vị vào. Cá vừa chín, nêm thêm chút hành hoa, ngò xắt nhỏ rồi tắt bếp đem ra bàn ăn.
Bánh khoái cá kình
Bánh khoái làng Chuồn cũng làm bằng bột gạo thông thường, nhưng nhân bánh thay vì dùng tôm, thịt… lại được thay thế bằng con cá kình, đặc sản của đầm Chuồn.
Cũng như nấu canh chua, người làng Chuồn khi làm bánh khoái cá kình cũng thường để nguyên cả con cá, vì họ cho rằng ruột của loài cá này rất sạch, gan và mật ăn béo, có tác dụng giúp người ăn ngủ ngon.
Sau khi rửa sạch, cá kình nguyên con được trộn nước bột gạo rồi cho vào chảo dầu đổ thành cái bánh. Để khử mùi cá, người địa phương không chấm bánh khoái với nước lèo thông thường mà chấm với nước mắm ruốc “chính hiệu” có giã thêm một ít ớt tươi.
Để ca tụng bánh khoái quê nhà, người làng Chuồn có bài thơ sau:
Thơm ngon bánh khoái cá kình,
Chợ Chuồn anh nhớ mối tình đôi ta.
Cầu cho mưa nắng thuận hòa,
Mùa màng tươi tốt, anh ra cưới mình
Bánh khoái cá kình thường được ăn nóng khi mới ” ra lò”. Vì lượng cá ít nên món bánh khoái cá kình làng Chuồn này chỉ có vào buổi sáng. Thật thú vị khi vùa ngắm “bình minh trên đầm Chuồn” vủa thưởng thức bánh khoái và sau đó uống cà phê thơm.
Trần Bá Thoại
[1] Chi Cá dìa
https://vi.wikipedia.org/wiki/Chi_C%C3%A1_d%C3%ACa
[2] Cá dìa – Loài nuôi nước lợ đáng giá
http://thuysanvietnam.com.vn/ca-dia-loai-nuoi-nuoc-lo-dang-gia-article-5958.tsvn
[3] Cá kình
http://cabien.vn/?r=product/view&id=53
[4] Phân biệt cá kình và cá dìa
https://www.facebook.com/permalink.php?id=494150423983840&story_fbid=659514310780783
[5] Tản mạn về câu cá kình
http://4so9.com/threads/tan-man-ve-cau-ca-kinh.9716/
[6] Cá kình đầm chuồn
[7] Cá Kình Đầm Chuồn: đặc sản Huế