SĐT: 
I. LỜI MỞ
Quả đậu bắp ngoài là nguyên liệu chế biến các món ngon hấp dẫn còn là một thực phẩm chức năng có nhiều tác dụng tốt đối với sức khỏe, hỗ trợ điều trị nhiều bệnh khác nhau.
II. TỔNG QUAN VỀ ĐẬU BẮP
1. ĐỊNH DANH
Đậu bắp, bông vàng, bắp chà, thảo cà phê, mướp tây, ngón tay mệnh phụ (lady ‘s finger) tên tiếng Anh là okra, tên khoa học là Abelmoschus esculentus.… có nguồn gốc từ các nước Tây Phi.
Cây đậu bắp có khả năng chịu khô hạn và nắng nóng rất tốt nên nó được trồng nhiều ở các nước nhiệt đới hoặc ôn đới đặc biệt là ở miền Nam Hoa Kỳ. Ở Việt Nam, đậu bắp cũng được trồng nhiều ở khu vực miền Nam.
Là loại cây ăn quả có thể trồng một năm hoặc nhiều năm. Với chiều cao lên đến 2 mét rưỡi và tán lá rộng từ 10 đến 20cm, hoa đậu bắp 5 cánh màu trắng hoặc vàng, quả đậu bắp chứa nhiều hạt bên trong.
Hiện nay đậu bắp được ưa chuộng và sử dụng rộng rãi, là món ăn quen thuộc tại nhiều quốc gia. Loại quả này được yêu thích không chỉ vì hương vị độc đáo, chất nhầy đặc biệt mà còn vì giá trị dinh dưỡng vô cùng lớn.
2. THÀNH PHẦN DINH DƯỠNG
Trong các loại rau trái, đậu bắp có thành phần dinh dưỡng rất tốt. Cứ 100 gram đậu bắp thô chứa: Lượng calo: 33; Carb: 7 gam; Chất đạm: 2 gam; Chất béo: 0 gram; Chất xơ: 3 gam; Magiê: 14% nhu cầu hàng ngày (daily recommended intake DRI); Folate: 15% DRI; Vitamin A: 14% DRI; Vitamin C: 26% DRI; Vitamin K: 26% DRI, Vitamin B6: 14% DRI.
Như vây, đậu bắp có lượng calo và carbs thấp, nhiều protein và chất xơ, giàu vitamin C và vitamin K1 so với nhiều loại trái cây và rau quả khác
3. VÀI MÓN ĂN TỪ ĐẬU BẮP
* Nước đậu bắp
Nước đậu bắp tốt cho sức khỏe, hỗ trợ tiêu hóa, và làm dịu đường tiêu hóa. vì có vị thanh mát nên rất tuyệt vời khi uống vào mùa hè lúc thời tiết nóng bức.
* Đậu bắp xào
Có thể kết hợp xào đậu bắp với các nguyên liệu khác như thịt bò, heo, tôm…để món ăn thêm đa dạng và đầy đủ chất dinh dưỡng hơn.
* Đậu bắp luộc, hấp, nướng
Các món ăn dân dã, quen thuộc thường chấm kèm một chút chao, tương ớt, xì dầu… để tăng thêm hương vị của món ăn.
* Thịt heo cuốn đậu bắp
Đậu bắp được cuộn với thịt heo, khi nướng mỡ sẽ thấm dần vào khiến đậu ướt và thấm gia vị mà không bị khô.
* Canh chua đậu bắp
Canh chua cá là sự kết hợp giữa các loại rau bao gồm đậu bắp với sự béo ngậy của cá, và chút rau nêm tạo nên hương vị đặc trưng.
III. LỢI ÍCH SỨC KHỎE
Nhờ chứa nhiều chất dinh dưỡng như protein, vitamin A, E, B, Kali, Canxi,… nên đậu bắp có nhiều lợi ích sức khỏe như:
1. Hệ tiêu hóa
Chất xơ, nhầy trong đậu bắp có nhiều tác dụng trên hệ tiêu hóa:
(1) Nhuận tràng, chống táo bón, sình hơi, và nhiều hệ quả khác…
(2) Điều hòa sự hấp thu của ruột non, qua đó điều hòa đường máu, cholesterol máu.
(3) Là thức ăn, prebiotic, cho hệ vi sinh đường ruột. Khi hệ vi sinh hoạt động tốt sẽ ảnh hưởng tích cực lên nhiều cơ quan, hệ thống của cơ thể con ngươi.
2. Rối loạn mỡ máu, đái tháo đường
Nhở giảm hấp thu cholesterol, glucose từ ruột, đậu bắp giúp giảm cholesterol, đường máu, giúp giảm nguy cơ béo phì, rối loạn mỡ máu, đái tháo đường.
Tiến sĩ Dan Gubler, chuyên gia hàng đầu về các hợp chất tự nhiên từ thực vật để hỗ trợ sức khỏe tại Ấn Độ nhận xét, “Vì chứa nhiều chất xơ, dưỡng chất thực vật quercetin glucoside, nên đậu bắp là một trong những thực phẩm tốt nhất để kiểm soát lượng đường trong máu và cũng giúp đảo ngược độ nhạy insulin, cũng như cải tạo khả năng trao đổi chất tổng thể. Mọi người nên ăn đậu bắp 2 lần một tuần”
3. Thiếu máu
Đậu bắp còn có hàm lượng sắt, kali, kẽm,… cao giúp khả năng sinh tổng hợp hồng cầu tố, tạo máu rất tốt..
4. Bảo vệ mắt và giúp da khỏe mạnh
Với hàm lượng vitamin A dồi dào, đậu bắp giúp cho mắt được sáng khỏe và làn da mạnh khỏe.
5. Hệ miễn dịch
Nhờ hàm lượng vitamin C dồi dào giúp đáp ứng hơn 36% nhu cầu cần thiết của cơ thể.
6. Chống stress oxy-hóa và ngăn ngừa ung thư
Nhờ nhiều vitamin C, A, và các chất chống oxy hoá như xanthin, lutein, flavonoid…
7. Ngăn ngừa bệnh thận
Một nghiên cứu cho thấy ăn đậu bắp thường xuyên cũng giúp giải quyết các vấn đề về thận, đặc biệt là ở bệnh nhân đái tháo đường.
8. Giúp xương chắc khỏe
Nước ép đậu bắp sẽ giúp xương chắc khỏe và ngăn loãng xốp xương.
9. Tốt cho mẹ bầu và thai nhi Đậu bắp chứa nhiều folate (acid folic) hỗ trợ, tăng cường sự phát triển cho não bộ của thai nhi. Các chuyên gia dinh dưỡng khuyến khích mẹ bầu nên ăn đậu bắp trong giai đoạn phôi, 4 – 12 tuần đầu, của thai kỳ để ngăn ngừa các dị tật bẩm sinh thai nhi.
IV. NHỮNG ĐIỀU LƯU Ý
1. Chọn lựa đậu bắp: Đảm bảo tươi ngon, không bị nát mục. Rửa sạch đậu bắp trước khi chế biến để loại bỏ chất bẩn, chất độc, vi sinh vật gây bệnh. Đặc biệt, khi dùng ăn sống hay ép lấy nước sinh tố.
2. Chế biến đúng cách: Đậu bắp có thể được chế biến bằng nhiều cách như nấu, xào, hấp, hoặc làm các món chè. Hãy đảm bảo nấu chín đậu bắp để tránh tình trạng khó tiêu khi ăn.
3. Hạn chế phụ gia: Tránh sử dụng quá nhiều gia vị hoặc phụ gia khi chế biến đậu bắp, đặc biệt là muối. Hạn chế việc thêm đồ chiên có thể tạo thêm lượng calo không cần thiết.
4. Nấu chín: Khi chế biến, hãy đảm bảo đậu bắp được nấu chín hoàn toàn. Điều này giúp tránh tình trạng viêm nhiễm hoặc khó tiêu sau khi ăn.
V. THAM KHẢO
[1] Nutrition and Health Benefits of Okra
https://www.healthline.com/nutrition/okra-health-benefits
[2] What Is Okra and How Do You Use It?
https://www.allrecipes.com/article/what-is-okra/
[3] Benefits and uses of okra
https://www.medicalnewstoday.com/articles/311977
[4] Okra
https://www.sciencedirect.com/topics/agricultural-and-biological-sciences/okra
[5] Tổng hợp 10 món ngon từ đậu bắp
https://www.dienmayxanh.com/vao-bep/dau-bap-nau-gi-ngon-tong-hop-10-mon-ngon-tu-dau-bap-dan-da-de-10950
[6] Người bệnh tiểu đường ăn đậu bắp có tốt không?
https://giadinh.suckhoedoisong.vn/nguoi-benh-tieu-duong-nen-an-dau-bap-theo-cach-nay-de-kiem-soat-luong-duong-trong-mau-172240628154822435.htm
[7] Đậu bắp có tốt cho phụ nữ mang thai không, nên ăn bao nhiêu là đủ?
https://www.bachhoaxanh.com/kinh-nghiem-hay/dau-bap-co-tot-cho-phu-nu-mang-thai-khong-nen-an-bao-nhieu-la-du-1466305
[8] Bà bầu ăn đậu bắp được không? Cách ăn đậu bắp tốt cho cả mẹ và bé
https://hellobacsi.com/mang-thai/thai-ky/cham-soc-me-bau/tac-dung-cua-qua-dau-bap/
[9] Đậu Bắp Được Ví Như ‘Nhân Sâm Xanh’ Nhờ 5 Tác Dụng Này
[10] Đậu bắp được ví như ‘nhân sâm xanh’ nhờ 5 tác dụng này
TS.BS Trần Bá Thoại
Ủy viên BCH Hội NỘI TIẾT VIỆT NAM