SĐT: 
I. LỜI MỞ
Hiện nay, dịch đau mắt đỏ do virus đang hoành hành. Nhiều gia đình, lớp học mọi thành viên đều mắc bệnh.
Đau mắt đỏ do virus là thường gặp nhất, chiếm 80% – 90% tổng số ca viêm kết mạc, Đây là một bệnh cấp tính, lây lan nhanh, có thể bùng phát thành dịch, nhưng thường lành tính, ít để lại di chứng. Tuy nhiên, bệnh ảnh hưởng nhiều đến sinh hoạt, học tập và lao động, và có không ít trường hợp bệnh kéo dài, gây biến chứng ảnh hưởng đến thị lực về sau này nên mọi người cần có ý thức phòng bệnh tốt và cần được xử trí kịp thời khi mắc bệnh.
Dười đây là một số thông tin cơ bản về căn bệnh mắt hay gặp này.
II. ĐỊNH DANH
Bệnh đau mắt đỏ, đỏ mắt, viêm kết mạc, là tình trạng lớp mô trong suốt bọc lót bên trong mí mắt ra phủ phía trước nhãn cầu bị sưng, viêm đỏ. Người bệnh có thể bị đỏ mắt một hoặc cả hai bên.
Khi bị bệnh đau mắt đỏ, phần kết mạc (tròng trắng) trước nhãn cầu có màu hồng nhạt hoặc hơi đỏ, mí mắt sưng húp và rủ xuống. Mắt bị viêm có tiết dịch lỏng, ghèn dữ chảy ra, dính lông mi hoặc đóng vảy trên mí mặt.
Đau mắt đỏ xảy ra ở mọi đối tượng gồm trẻ em, người trưởng thành, người già. Bệnh này xảy ra quanh năm, đặc biệt mắt đỏ do virus rất dễ lây và lan rộng thành dịch, nhất vào khoảng thời gian chuyển từ mùa hè sang mùa thu.
III. TÁC NHÂN GÂY BỆNH
1. Nhiễm khuẩn: một số vi khuẩn phổ biến gây viêm kết mạc, bao gồm: Neisseria gonorrhea, Staphylococcus aureus, Haemophilus influenzae, Streptococcus pneumonia, Pseudomonas aeruginosa.
2. Nhiễm virus: virus là nguyên nhân phổ biến gây đau mắt đỏ. Hầu hết bệnh do Adenovirus gây ra. Ngoài ra, bệnh do một số virus khác gây ra chẳng hạn như các loại virus Corona, simplex virus và Varicella-zoster virus.
3. Dị ứng: điều này xảy ra do nấm mốc, phấn hoa hoặc các chất khác khiến người bệnh dị ứng. Lúc này, cơ thể tạo ra kháng thể immunoglobulin E kích hoạt các tế bào đặc biệt trong màng nhầy của mắt và đường thở giải phóng các chất gây viêm, bao gồm histamine. Khi cơ thể giải phóng histamine sẽ xuất hiện một số triệu chứng dị ứng như sưng phù nề, đau mắt đỏ.
4. Hóa chất bắn vào mắt: bệnh có thể do dầu gội, mỹ phẩm, khói hoặc chất clo trong hồ bơi tác động hoặc bắn vào mắt và gây đỏ. Hơn nữa, việc vệ sinh mắt để rửa sạch hoạt chất có thể khiến mắt đỏ và kích ứng.
5. Dị vật: trong sinh hoạt hàng ngày đôi khi người bệnh viêm kết mạc do bụi bẩn vướng trong mắt gây ra.
IV. TRIỆU CHỨNG
1. Đỏ mắt: đây là triệu chứng đau mắt đỏ điển hình. Bệnh nếu được điều trị kịp thời sẽ ít gây biến chứng nghiêm trọng làm tổn thương mắt hay ảnh hưởng đến thị lực.
2. Ngứa hoặc cộm ở mắt: người bệnh sẽ cảm thấy ngứa, nóng rát hoặc khó chịu ở mắt như có vật gì kẹt bên trong mắt. Các triệu chứng bắt đầu ở một mắt và vài ngày sau sẽ lan sang mắt còn lại.
3. Tiết nhiều dịch ở mắt: nước mắt chảy nhiều thường thấy ở người bị đau mắt đỏ do virus hoặc dị ứng. Đau mắt đỏ do vi khuẩn sẽ tiết dịch mủ màu vàng xanh.
4. Đóng màng, ghèn sau khi thức dậy: mắt tiết dịch và tích tụ lúc ngủ khiến hai mí dính nhau khi thức dậy.
5. Nhạy cảm với ánh sáng: đau mắt khi nhìn với ánh sáng,…
V. ĐAU MẮT ĐỎ DO VIRUS
Đau mắt đỏ do virus là viêm kết mạc thường gặp nhất, chiếm 80% – 90% tổng số ca bệnh, Đây là một bệnh cấp tính, lây lan nhanh, có thể bùng phát thành dịch.
Trong các virus gây bệnh, Adenovirus chiếm hơn 90%, các virus khác có thể gây bệnh là Enterovirus, Herpes simplex, Zoster chỉ chiếm từ 1,3% – 4,8% trường hợp
Đau mắt đỏ do adenovirus có các triệu chứng tương tự như các loại viêm kết mạc khác, chỉ có tốc độ lây lan nhanh hơn rất nhiều.
VI. ĐIỀU TRỊ
Điều trị đỏ mắt tùy thuộc vào nguyên nhân .
1. Mắt đỏ do vi khuẩn: bác sĩ kê cho người bệnh thuốc kháng sinh dưới dạng thuốc nhỏ đau mắt đỏ, thuốc mỡ hoặc thuốc viên. Với thuốc mỡ, người bệnh không cần quá lo lắng việc bôi thuốc khó khăn. Thực tế, thuốc chỉ cần chạm tới lông mi đã có thể tan vào mắt.
2. Mắt đỏ do kích ứng: nếu có thứ gì đó bay vào mắt gây kích ứng, hãy rửa mắt nhẹ nhàng với nước ấm trong 5 phút. Ngoài ra, người bệnh tránh để mắt tiếp xúc thêm với các chất gây kích ứng. Mắt sẽ hồi phục trong vòng 4 tiếng sau khi rửa sạch. Nếu không, hãy gặp ngay bác sĩ khoa Mắt để được khám, chẩn đoán và đưa ra phương án điều trị phù hợp. Đặc biệt, nếu mắt bị kích ứng do hóa chất, axit hoặc kiềm mạnh như chất rửa cống, hãy rửa mắt bằng nước sạch và đến gặp bác sĩ ngay lập tức để được điều trị kịp thời và hạn chế tình trạng tổn thương mắt thấp nhất có thể.
3. Mắt đỏ do dị ứng: bác sĩ điều trị bệnh bằng thuốc nhỏ mắt chứa thuốc kháng histamine, thuốc chống viêm steroid hoặc thuốc thông mũi. .
4. Mắt đỏ do bệnh lây truyền qua đường tình dục: nguyên nhân gây đau mắt đỏ này thường không phổ biến nhưng tình trạng bệnh có thể nghiêm trọng. Giống như các nguyên nhân đau mắt đỏ khác, người bệnh do vi khuẩn được điều trị bằng thuốc kháng sinh và bệnh do virus gây ra sẽ điều trị bằng thuốc kháng virus.
5. Mắt đỏ do bệnh tự miễn: cần bác sĩ chuyên khoa.
VII. PHÒNG NGỪA
1. Hạn chế dùng tay dụi vào mắt: Hãy dùng khăn giấy lau nhẹ bên ngoài.
2. Rửa tay thường xuyên: thường xuyên vệ sinh tay bằng xà phòng và nước ấm..
3. Sử dụng khăn sạch và không dùng chung: giữ khăn tắm, khăn lau tách biệt với những người khác, đặc biệt người đau mắt đỏ. Cần giặt khăn của người bệnh đau mắt đỏ với chất tẩy rửa và nước ấm để diệt khuẩn.
4. Thay chăn, ga, chiếu, vỏ gối thường xuyên: thường xuyên giặt sạch ga trải giường, vỏ gối của người bệnh đau mắt đỏ bằng nước nóng và chất tẩy rửa. Tách biệt gối người bệnh đau mắt đỏ với những người khác.
5. Không dùng mỹ phẩm mắt cũ, chung: nếu bạn từng đau mắt đỏ, mỹ phẩm mắt cũ có thể là nơi trú ẩn của các tác nhân gây bệnh đau mắt đỏ mà mắt thường không phát hiện được. Vì vậy, người bệnh sau khi điều trị khỏi, hãy bỏ hết mỹ phẩm mắt cũ.
6. Mang kiếng bảo vệ tránh dị vật, bụi bặm, hóa chất bắn vào mắt .
VI. THAM KHẢO
[1] What Is Viral Conjunctivitis?
https://www.verywellhealth.com/viral-conjunctivitis-5094295
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/pink-eye/symptoms-causes/syc-20376355
[3] Viral Conjunctivitis
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK470271/
[4] Conjunctivitis
https://www.nhs.uk/conditions/conjunctivitis/
[5] Bacterial vs. viral conjunctivitis: What is the difference?
https://www.medicalnewstoday.com/articles/bacterial-vs-viral-conjunctivitis
[6] Conjunctivitis (pink eye)
https://www.healthdirect.gov.au/conjunctivitis
[7] Conjunctivitis: What Is Pink Eye?
https://www.aao.org/eye-health/diseases/pink-eye-conjunctivitis
https://www.cdc.gov/conjunctivitis/about/treatment.html
TS.BS Trần Bá Thoại