SĐT: 
Lời mở
Trong đầm Lập An, Lăng Cô, Huế, có một loại sò “khuyết tật” ăn được: sò méo. Bù lại cái vỏ méo bên ngoài, thiên nhiên cho loại sò này thịt nhiều, màu vàng béo và rất ngon.
Vì sản lượng không nhiều, ít phổ cập như các loại hải sản khác, chỉ những người sành điệu mới biết và thưởng thức món này.
Sò méo sở hữu hình dáng đặc trưng giống một hình chữ nhật bị uốn cong, cũng chính là nguồn gốc tên gọi của loài này. Ngoài ra, sò méo còn được biết đến với những tên khác như sò quéo, sò dẹo hay sò vẹo. Đây là một loại hải sản đặc sản nổi tiếng tại vùng biển Lăng Cô, Thừa Thiên Huế.
Thuộc họ nhuyễn thể hai mảnh vỏ, sò méo có thân mềm và lớp vỏ cứng, cong. Chúng có kích thước khá lớn so với nhiều loại sò khác, con trưởng thành có thể đạt chiều dài khoảng 10 cm và rộng khoảng 3 cm, tương đương hai ngón tay người lớn.
Sò méo thường sinh sống trong môi trường tự nhiên như các ghềnh đá, rạn san hô, và việc khai thác khá vất vả khi ngư dân phải lặn xuống để thu hoạch từng con một.
Tại Việt Nam, loài sò này phân bố chủ yếu ở vùng duyên hải Trung Trung Bộ đến Nam Bộ. Mặc dù phạm vi sinh sống rộng, nhưng số lượng sò méo ngoài tự nhiên không nhiều, việc đánh bắt cũng đòi hỏi nhiều công sức. Chính vì thế, loại hải sản này có giá trị cao hơn so với nhiều loại sò phổ biến khác.
Sò méo phát triển mạnh nhất vào mùa hè, đây cũng là thời điểm ngư dân tập trung khai thác loài hải sản này. Vào mùa cao điểm, sò méo đạt kích thước lớn, thịt dày và bước vào giai đoạn sinh sản mạnh. .
Thành viên nhà nghêu sò ốc hến
Các nhà khoa học đã phân tích thành phần của họ nhuyễn thể nói chung đều có chứa hàm lượng chất dinh dưỡng rất cao. Trong 100 gam thịt sò có 53,3 gam chất đạm, 17 gam chất đường và 6,9 gam chất béo. Các yếu tố vi chất cũng cao: 341mg canxi, 657mg phospho, 48,4mg sắt và nhiều vitamin hơn ở thịt, cá, trứng và hơn cả ở con tôm, vốn được cho là hải sản có nguồn chất đạm hàng đầu. Trong nghêu, sò, ốc, hến… các chất vi lượng quý khác cũng rất phong phú: lượng iôt cao gấp 200 lần trong trứng và thịt, hàm lượng kẽm, mangan, brôm, selen… đều rất cao.
Sắt là thành phần quan trọng của huyết cầu tố trong hồng cầu. Huyết cầu tố rất quan trọng trong quá trình hô hấp tế bào (đem oxy đến và lấy cacbonic đi). Trong trai, sò, hàm lượng sắt bằng ở củ tam thất (radix pseudogingseng), tam thất là thuốc bổ máu đông y. Kẽm rất cần thiết cho sinh dục, buồng trứng, tinh trùng, hormone insulin… được y học ví von là “ngọn lửa của sự sống”. Iôt rất cần cho hoạt động của tuyến giáp. Selen là chất chống oxy hóa mạnh, được mệnh danh là “kẻ săn lùng các gốc oxy tự do” nên selen là yếu tố chống lão hóa, giảm độc cho cơ thể.
Nhờ vào sự đa dạng của các dưỡng chất này, sò méo trở thành một lựa chọn dinh dưỡng lý tưởng cho mọi lứa tuổi, từ trẻ em đến người cao tuổi và cả phụ nữ mang thai. Việc thường xuyên bổ sung sò méo vào chế độ ăn không chỉ giúp cơ thể được cung cấp đầy đủ dưỡng chất cần thiết mà còn hỗ trợ cải thiện chức năng miễn dịch, tăng cường sức đề kháng và duy trì sức khỏe tổng thể. Đây thực sự là một thực phẩm bổ dưỡng, vừa ngon miệng vừa mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe.
Theo đông y, tất cả loài thân mềm (nhuyễn thể) đều có vị ngọt, hơi mặn và tính lạnh. Các món ăn chế biến từ thịt của nhóm thân mềm đều có tính thanh nhiệt, giải độc và trừ thấp. Nước hến để tỉnh rượu. Thức ăn từ các loại thân mềm còn giúp bổ gân, bổ thận, giúp lông, tóc, móng và đặc biệt kiện dương, mạnh tình dục.
“Viagra” thiên nhiên từ đầm phá
Đặc biệt trong các loại thân mềm có hàm lượng testosteron rất cao, tương đương các loài rắn biển (đẻn). Đây là cơ sở khoa học để y học cổ truyền đúc kết “các loài nhuyễn thể đều có tính bổ tinh, tráng dương”.
Theo Đông y, nghêu sò ốc hến nói chung, sò méo nói riêng, đều có vị ngọt, hơi mặn, tính hàn, có tác dụng cường dương, bổ thận, tăng cường sinh lý cho nam giới.
Thiên nhiên cũng khá công bằng, sò méo hơi vặn vẹo ngoài vỏ, bù lại ruột màu vàng ươm, săn dày và thơm ngon hơn hẳn các loại sò khác. Chỉ cần nướng hay hấp chấm tí muối tiêu là đã ngon rồi.
Trong các quán hải sản trên đầm Lăng Cô, những đầu bếp chuyên nghiệp với kỹ thuật và gia vị “độc”, đĩa sò méo là một món rất hấp dẫn vì màu sắc, mùi vị và đầy bổ dưỡng cho mọi người dịp cuối tuần.
Theo kinh nghiệm của giới sành điệu, ăn sò méo nên nhắm với rượu ngon, vang trắng thì hợp khẩu hơn là dùng bia.
Lưu ý khi thưởng thức sò méo
* Chọn sò tươi: Ưu tiên mua sò sống, vỏ còn nguyên vẹn, từ nguồn cung cấp uy tín để đảm bảo sản phẩm không bị ô nhiễm.
* Vệ sinh kỹ càng: Rửa sạch sò dưới nước lạnh và ngâm trong nước vo gạo hoặc dung dịch muối nhẹ khoảng 20 – 30 phút để loại bỏ cát và tạp chất, giảm nguy cơ nhiễm khuẩn.
* Chế biến vừa đủ: Nấu đến khi sò mở miệng nhưng không nấu quá lâu để giữ nguyên dưỡng chất như vitamin và khoáng chất.
* Cân nhắc cho người có bệnh lý như gout (thống phong) hoặc dị ứng hải sản…