SĐT: 
I. LỜI MỞ
Mảng xơ vữa bám trong động mạch vành tim là kết hợp của các chất béo và canxi, và nó có thể gây hẹp lòng mạch máu tim. Lúc đầu, mảng bám này có dạng sáp, và sẽ cứng lại theo thời gian, tạo ra hai vấn đề nghiêm trọng cho động mạch vành: tắc nghẽn động mạch khiến giảm chậm lưu lượng máu và cơ tim thiếu mức oxy thích hợp, gây ra cục máu đông có thể gây ra cơn đau thắt ngực và nhồi máu cơ tim.
Để đánh giá xơ vữa mạch vành sớm, chúng ta thường xét nghiệm đo các chỉ số lipid máu và siêu âm mạch. Khi có dấu hiệu đau thắt ngực, thầy thuốc sẽ cho chụp mạch xóa nền DSA. Một phương cách đánh giá mức độ mảng xơ vữa là đo chỉ số calci tim calcium heart score test.
II. CHỈ SỐ CALCI TIM LÀ GÌ ?
Chỉ số canxi tim, điểm số canxi động mạch vành, là phép đo lượng canxi trong mảng xơ vữa thành động mạch vành của cơ tim bằng cách chụp cắt lớp vi tính CT scan đặc biệt của tim. Chỉ số canxi động mạch vành tim có thể cho biết khả năng tích tụ chất béo dạng sáp, mảng bám, có thể làm hẹp hoặc chặn chúng hay không. Điều này có nghĩa là bệnh nhân có thể bị xơ vữa động mạch vành, có thể dẫn đến đau tim.
Thử nghiệm điểm canxi tim rất hữu ích, nhất là với những người không có nguy cơ cao hay thấp rõ ràng, giúp bác sĩ chăm sóc sức khỏe quyết định xem có cần điều trị để ngăn ngừa đau tim hoặc đột quỵ hay không. Xét nghiệm điểm canxi tim nhanh chóng và không xâm lấn. Người bệnh có thể trở lại các hoạt động bình thường ngay sau khi xét nghiệm.
III. AI CẦN ĐO CHỈ SỐ CANXI TIM
Thử nghiệm điểm canxi tim có thể hỗ trợ các nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe đưa ra quyết định điều trị cho những người có nguy cơ mắc bệnh tim ở ngưỡng ranh giới. Do đó, xét nghiệm điểm canxi rất có ích cho bệnh nhân từ 40 đến 70 tuổi và có nguy cơ mắc bệnh tim cao nhưng không có triệu chứng, bao gồm những người:
* Có tiền sử gia đình mắc bệnh tim.
* Đang hoặc đã có sử dụng thuốc lá trong quá khứ.
* Có tiền sử cholesterol cao, đái tháo đường hoặc tăng huyết áp.
* Bị thừa cân, béo phì.
* Có lối sống ít vận động.
IV. GIÁ TRỊ CỦA CHỈ SỐ CALCI TIM
Điểm số canxi tim, điểm Agatston (theo tên của bác sĩ đã đưa ra ý tưởng này), dao động từ 0 trở lên phản ảnh mức độ canxi hóa mảng xơ vữa bám bên trong lớp nội mạc động mạch vành tim, tương đương với khả năng bị đau tim hoặc đột quỵ.
Xét nghiệm điểm số canxi tim có những mức sau:
+ 0 = không phát hiện mảng bám canxi (nguy cơ mắc bệnh động mạch vành rất thấp – dưới 5%)
+ 1-10 = canxi ở mức tối thiểu (nguy cơ mắc bệnh động mạch vành vẫn thấp – dưới 10%)
+ 11-100 = canxi bám nhẹ (có khả năng động mạch tim bị hẹp tối thiểu)
+ 101-300 = canxi bám trung bình (nguy cơ đau tim tương đối cao trong vòng 3-5 năm)
+ 300-400 = canxi mức độ rộng (nguy cơ đau tim rất cao, có mức độ bệnh mạch máu cao)
V. ĐÔI ĐIỀU BÀN LUẬN
Chỉ số canxi động mạch vành không phải là xét nghiệm duy nhất về sức khỏe tổng thể và nguy cơ mắc bệnh tim mạch. Do đó, cần kết hợp với các thông tin sức khỏe khác.
Nếu quét canxi động mạch vành cho thấy đã có canxi trong mản xơ vữa, không cần làm lại thử nghiệm lần tiếp theo.
Khi đã có chỉ số quét canxi động mạch vành, bác sĩ điều trị sẽ có thể: Không thay đổi phương pháp điều trị hiện tại. Kê một loại thuốc hoặc liều thuốc khác. Điều chỉnh chế độ ăn uống và thói quen tập thể dục của bạn. Đặt mục tiêu giảm cân mới. Thêm các xét nghiệm thăm dò.
VI. THAM KHẢO
[1] Đo chỉ số vôi hóa mạch vành (Coronary artery calcium score)
[2] Calcium Score Test
https://my.clevelandclinic.org/health/diagnostics/16824-calcium-score-screening-heart-scan
[3] Coronary Artery Calcium Scoring
https://www.umms.org/ummc/health-services/imaging/diagnostic/cardiac-calcium-scoring
[4] Coronary Artery Calcium Score
https://careplusvn.com/en/coronary-artery-calcium-cac-score
[5] A coronary artery calcium score can be used following a Heart Health Check to estimate your risk of heart attack.
https://www.heartfoundation.org.au/your-heart/medical-tests-coronary-artery-calcium-score
TS.BS Trần Bá Thoại
Ủy viên BCH Hội NỘI TIẾT VIỆT NAM