I. LỜI MỞ
Sản phẩm glycat hóa bền vững hình thành từ sự kết hợp của các phân tử protein hoặc chất béo với glucose tự nhiên không cần enzymes xúc tác trong cơ thể connguwowif.
Nhiều nghiên cứu khoa học cho thấy, các chất glycte hóa bền vững này là nguyên nhân gây ra những tổn hại bệnh lý như bệnh đái tháo đường, xơ vữa động mạch, bệnh thận mãn tính, thoái hóa điểm vàng do tuổi tác,bệnh Alzheimer….và làm nhanh quá trình lão hóa.
II. HÌNH THÀNH AGEs
1. Trong cơ thể
Glucose gắn kết với protein và lipid mà không cần enzyme xúc tác. Acid amin lysin và valin trong protein là hai điểm thuận lợi nhất. Khi glucose gắn kết với protein làm thay đổi cấu trúc và chức năng của protein trong cơ thể. Đường huyết tăng thì sự tiếp xúc giữa đường với protein tăng lên, lan rộng và diễn ra mạnh mẽ, hệ quả là mức độ hình thành và tích lũy AGEs tăng cao.
Quá trình glycat hóa xảy ra với hemoglobin, albumin, protein của thủy tinh thể, fibrin, collagen, lipoprotein và hệ thống glycoprotein trong tế bào nội bì của gan, antithrombin gây ra những thay đổi về cấu trúc và chức năng.
2. Trong chế biến thức ăn
Quá trình nướng, chiên và chế biến thực phẩm ở nhiệt độ cao, các axit amin trong protein và nhóm cacbonyl trong đường phản ứng tạo thành AGE và đã có tới 30 loại AGE khác nhau đã được xác định, tạo nên hương vị hấp dẫn khi chín.
3. Trong quá trình lão hóa
Ngoài ra sản xuất AGE trong cơ thể cũng có thể tăng theo tuổi tác và một số bệnh lý như đái tháo đường
III. TÁC HẠI CỦA AGEs
AGEs di chuyển chậm trong máu, dịch gian bào, và sẽ gắn vào các thụ thể đặc hiệu RAGE trên màng tế bào, chủ yếu là các đại thực bào, tế bào nội mạc mạch máu, các nguyên bào sợi, tế bào trung mô gây phóng thích các yếu tố gây hoại tử mô (TNF), interleukin-1, yếu tố tăng trưởng giống insulin (IGF-1), và các yếu tố tăng trưởng tiểu cầu (PDGF). PDGF làm tăng tính thấm thành mạch, ảnh hưởng đến đông máu, tăng sản xuất chất nền ở tế bào trung mô gây ra những biến đổi tại cầu thận. Người đái tháo đường, nhiều AGEs hình thành bám trên bề mặt hồng cầu và gắn kết với các tế bào nội mạc, gây ra các stress oxy hóa là yếu tố quan trọng trong biến chứng mạch máu.
Khi AGEs tích tụ trong cơ thể, chúng có thể gây ra nhiều tác động tiêu cực và góp phần vào quá trình lão hóa, cũng như sự phát triển của nhiều bệnh mãn tính:
1- AGE và đái tháo đường: Đường huyết tăng cao kéo dài sẽ liên kết với protein tạo thành AGE quá mức và tích tụ trong các mô và cơ quan. ACE này thúc đẩy viêm và làm xơ cứng mạch máu, gây tổn thương cầu thận và có thể dẫn đến các biến chứng như bệnh thận tiểu đường, xơ vữa động mạch, tăng nguy cơ đột quỵ và bệnh tim mạch.
2- AGE làm tăng viêm nhiễm và stress: AGE thúc đẩy tình trạng viêm và gia tăng oxy hóa, gây tổn thương tế bào và mô thông qua các tác động như làm cứng mạng lưới protein; kích hoạt thụ thể AGE (RAGE), tái tạo mô bất thường; Peroxy hóa lipid, gây suy giảm chức năng nội mô và thúc đẩy viêm, làm tăng đông máu bên trong mạch máu hoặc thuyên tắc phổi. Đồng thời còn làm suy yếu xương dẫn đến loãng xương hoặc viêm khớp. Ngoài ra AGE có thể góp phần gây mất cơ, teo cơ, có thể gây suy giảm nhận thức và làm suy giảm đàn hồi của da, dẫn đến tăng viêm da, khô da và nếp nhăn, gây lão hoá nhanh chóng
THAM KHẢO
[1] Advanced glycation end-product
https://en.wikipedia.org/wiki/Advanced_glycation_end-product
[2] AGEs – gây nhiều bệnh và biến chứng nguy hại cho con người
https://suckhoedoisong.vn/ages-gay-nhieu-benh-va-bien-chung-nguy-hai-cho-con-nguoi-16962465.htm
[3] Độc tố tiềm ẩn trong bữa ăn hàng ngày với tên gọi AGE
https://minhanhhospital.com.vn/index.php/vi/news/tin-tuc-su-kien-minh-anh/doc-to-tiem-an-trong-bua-an-hang-ngay-voi-ten-goi-age-1058.html