SĐT: 
I. LỜI MỞ
Rụng lông, tóc có thể xảy ra toàn thân hay chỉ khu trú trên đầu, và có thể tạm thời hoặc vĩnh viễn. Đây là kết quả của di truyền, thay đổi nội tiết tố, một số bệnh lý hoặc chỉ là dấu hiệu thông thường của quá trình lão hóa. Đặc biệt, từ tuổi ngũ tuần, một nửa đàn ông sẽ bị rụng tóc, hói đầu.
Rụng tóc, hói đầu, tuy không trực tiếp nguy hại cho sức khỏe, nhưng ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng sống. Đặc biệt với quý ông, hói đầu không chỉ là mối quan tâm lớn về thẩm mỹ, độ tự tin mà nhiều vị mày râu rất lo âu rằng mình sẽ bị yếu “sinh lý”.
Trừ các chứng hói đầu do di truyền, tuổi tác, các loại rụng tóc hói đầu khác cũng có thể ngăn ngừa, và phong tránh được với những phương cách đơn giản, khả thi.
II. ĐỊNH DANH, NHẬN DẠNG
1. ĐỊNH DANH
Thông thường sợi tóc có thời gian sống từ 8 tháng đến 5 năm, sau đó sẽ rụng đi và được thay thế bằng tóc mới. Đây là dạng rụng tóc sinh lý bình thường.
Ỏ người bình thường, trung bình mỗi ngày rụng từ 50 đến 100 sợi tóc. Nếu số lượng tóc rụng hàng ngày nhiều hơn 100 sợi, hoặc lượng tóc con mọc mới ít hơn so với lượng tóc già rụng đi dẫn đến hói một mảng lớn trên da đầu hoặc tóc thưa đi khiến thấy rõ chân tóc là dấu hiệu của rụng tóc bệnh lý.
2. NHẬN DẠNG
Các dấu hiệu rụng tóc gồm:
* Tóc mỏng dần trên đỉnh đầu (hói).
Là dạng rụng tóc phổ biến nhất, khi con người già đi.
* Hói đốm hình tròn hoặc loang lổ
* Rụng tóc đột ngột
Rụng tóc tổng thể và tạm thời này xảy ra khi con người bị shock vật lý hay tâm thần kinh nặng.
* Rụng tóc toàn thân
Thường gặp trong một số bệnh và phương pháp điều trị y tế, như hóa trị, xạ trị cho bệnh ung thư.
* Các mảng vảy lan rộng trên da đầu
Đây là dấu hiệu của bệnh giun, nấm. Hói thường kèm tóc gãy, mẩn đỏ, sưng tấy và đôi khi có thể bị chảy dịch.
III. NGUYÊN NHÂN
Rụng tóc thường liên quan đến một hoặc nhiều yếu tố sau:
1* Yếu tố gia đình (di truyền)
Là nguyên nhân phổ biến nhất xảy ra với quá trình lão hóa.
2* Thay đổi nội tiết tố
Như thay đổi nội tiết tố do mang thai, sinh con, mãn kinh và các vấn đề về tuyến giáp,.hormon T3, T4, DHEA, DHT…;
3* Các bệnh lý
Bao gồm Rụng tóc từng mảng Alopecia areata liên quan đến hệ thống miễn dịch; Nhiễm trùng da đầu như nấm ngoài da; Bệnh ưa giật tóc trichotillomania
4* Tình trạng dinh dưỡng
5* Thuốc và thực phẩm bổ sung
Rụng tóc có thể là tác dụng phụ của một số loại thuốc, chẳng hạn như những loại thuốc được sử dụng cho bệnh ung thư, viêm khớp, trầm cảm, các vấn đề về tim, bệnh gút và tăng huyết áp.
6* Xạ trị
7* Stress
8* Làm kiểu và điều trị tóc
Tạo kiểu tóc quá nhiều hoặc các kiểu kéo chặt tóc, như bím tóc hoặc lông mày, có thể gây ra một loại rụng tóc do lực kéo.
Các phương pháp điều trị tóc bằng dầu nóng và thuốc uốn cũng có thể khiến tóc bị rụng.
IV. CÁC XÉT NGHIỆM CẦN THIẾT
Để chẩn đoán, ngoài các thủ pháp kinh điển, bác sĩ cần làm thêm các xét nghiệm cận lâm sàng sau:
1* Các xét nghiệm máu
2* Thử nghiệm lực kéo (pull test)
3* Sinh thiết da đầu.
4* Kính hiển vi ánh sáng (light microscopy)
V. ĐIỀU TRỊ
Một số loại rụng tóc có thể điều trị hiệu quả, đảo ngược tình trạng rụng tóc, ít nhất là làm chậm lại.
Ba phương pháp diều trị rụng tóc hiện nay là:
1. DÙNG THUỐC
Nếu rụng tóc do bệnh lý, phải điều trị bệnh nền này trước. Nếu rụng tóc do thuốc nào đó, phải ngưng thuốc này trong vài tháng.
Các thuốc điều trị hói đầu phổ biến hiện nay:
* Minoxidil (Rogaine)
* Finasteride (Propecia)
* Các thuốc khác có thể dùng: Spironolactone (Carospir, Aldactone), Dutasteride (Avodart).
2. CẤY GHÉP TÓC
3. LIỆU PHÁP LASER
Cơ quan Quản lý Thực và Dược phẩm Mỹ FDA đã phê duyệt một thiết bị laser mức độ thấp như một phương pháp điều trị chứng rụng tóc di truyền ở nam giới và phụ nữ.
VI. CÁC CÁCH NGĂN NGỪA
Trừ các chứng hói đầu do di truyền là không thể ngăn ngừa, nói chung, các rụng tóc, hói đầu khác có thể tránh và ngăn ngừa nguy cơ bằng các động thái sau:
1. Chải, chăm sóc tóc, gội đầu đúng cách
Chải tóc giúp kích thích da đầu, thúc đẩy tuần hoàn nuôi dưỡng làm tóc mọc nhanh hơn. Nên chải tóc ngược lên, không xuôi theo chiều rủ xuống của tóc. Sử dụng dầu gội phù hợp với loại tóc, nếu có dấu hiệu dị ứng phải dừng lại ngay. Không để dầu gội sót lại trên đầu, vì bụi bẩn bám vào sẽ làm tắc lỗ chân lông.
Không lạm dụng nhuộm, uốn, duỗi tóc quá nhiều lần vì những tác nhân lý hóa này dễ làm cho tóc giòn, gãy.
2. Chế độ ăn uống cân bằng, khoa học
Uống đủ nước, đảm bảo đủ chất dinh dưỡng các loại vitamin và nguyên tố vi lượng. Các nghiên cứu gần đây cho thấy kẽm và L-arginine có tác dụng rất tốt trong việc đem lại cân bằng chất dihydrotestosterone (DHT), khiến cho hormon này không tăng cao gây rụng tóc, hói đầu sớm. Đồng thời L-carnitine, biotin sẽ giúp giảm bã nhờn, đặc biệt phù hợp cho những người rụng tóc nhiều do da đầu nhờn. Hà thủ ô, hoàng cầm… cũng là những dược liệu nên sử dụng để phục hồi mái tóc.
Dùng các thực phẩm chức năng, vitamin, thuốc dưỡng tóc.
3. Bảo vệ tóc
Tránh ánh nắng mặt trời và các nguồn tia cực tím khác, nhiệt độ cao, hóa chất…
4. Bỏ thuốc lá
5. Tránh stress:
Giảm, bỏ phiền muộn, có tâm lý thoải mái, ngủ đủ giấc, tinh thần vui vẻ tạo “tâm thân an lạc”.
6. Điều trị bệnh da liên quan
Như viêm da tuyến bã, nhiễm nấm, giun lươn.
VII. HÓI ĐẦU CÓ YẾU SINH LÝ ?
Cho đến nay, chưa có một nghiên cứu nào khẳng định mối liên quan giữa sinh lý và chứng hói đầu ở đàn ông. Tuy nhiên, cũng có nhiều phỏng đoán, đồn đại về mối liên quan giữa hói đầu với chức năng sinh dục: Trong khi người Nga cho rằng, đàn ông hói đầu thì nhu cầu mạnh mẽ, nhưng người Đông Nam Á thì lại khẳng định ngược lại. Ở Hoa Kỳ, qua khảo sát trên 900 người nam 40-60 tuổi về độ ham muốn và số lần quan hệ tình dục, kết quả là những người “ham muốn” càng mạnh nguy cơ rụng tóc càng nhiều.
Chính câu hỏi: Tại sao chỉ đàn ông mới bị hói đầu, khiến các nhà nội tiết lao tâm, khổ tứ và họ phát hiện rằng hai chất dehydroepiandrosterone (DHEA) và dihydrotestosterone (DHT) là đầu mối sự việc:
Testosterone là nội tiết tố nam chính được sản sinh tại hai tinh hoàn từ chất cholesterol qua trung gian DHEAT, và phát huy tác dụng khi được biến đổi thành DHT nhờ enzyme 5-alpha-reductase (5-AR).
Trong thời kỳ thai, DHT rất cần thiết cho sự hình thành và phát triển của cơ qua sinh dục ngoài. DHT kích thích phát triển tuyến tiền liệt và dương vật, lông mu, nách ở tuổi dậy thì. DHT gắn với các thụ thể trên nang tóc và làm tóc hói. Nghiên cứu cho thấy, ở các nang lông trên đầu và da của người hói tóc có nồng độ DHT cao hơn ở người bình thường. Hiện nay, một số dược phẩm có finasteride, dutasteride ức chế việc sản sinh DHT đã được sử dụng để điều trị hói đầu.
Các nhà khoa học giải thích rằng, nam giới tuổi trung niên, cơ thể bắt đầu có hiện tượng “kháng” testosterone (testosterone resistance), tức sử dụng testosterone không hiệu quả. Để bù trừ, testosterone trong máu chuyển thành DHT nhiều hơn, và nồng độ DTH tăng cao sẽ làm các nang tóc sẽ co lại, chân tóc yếu, tóc mọc mới chậm hơn, tuyến bã nhờn hoạt động quá mức với hậu quả là tóc dễ rụng và đầu bị hói.
VIII. ĐÔI ĐIỀU BÀN LUẬN
Tóc là yếu tố quan trọng của vẻ đẹp ngoại hình: “Nhất dáng, nhì da, thứ ba mái tóc”, cho nên nam giới đều buồn lòng, lo lắng, không hài lòng khi có cái đầu hói là đương nhiên. Và hói đầu chắc chắn làm giảm chất lượng sống: mất tự tin, ngại tiếp xúc, cảm giác “yếu”.v.v…Do đó, bảo vệ, phòng ngừa, và điều trị hói đầu là rất quan trọng, cần thiết.
Hai điều cần lưu ý
Một: Khoa học chứng minh rõ rằng, hói đầu nam có liên hệ với chuyển hóa nội tiết nam testosterone, cụ thể là tình trạng kháng testosterone, khiến chất trung gian DHT tăng lên gây ra. Do đó, việc hói đầu không ảnh hưởng đến ham muốn tình dục libido, khả năng hoạt động “sinh lý” nam; và
Hai: Chính việc chăm sóc quá mức “thứ ba mái tóc” này như chải chuốt không đúng cách, gội nhuộm nhiều lần, dùng quá nhiều mỹ phẩm dưỡng tóc lạ có thể gây tóc bị hói tóc nhiều và nặng thêm !
IX. THAM KHẢO
[1] Hair loss
[2] Hair Loss: Conditions That Can Cause Body Hair Loss
[3] Everything You Need to Know About Hair Loss
[4] Hair Loss In Women – Causes & Treatment options
[5] The 10 Most Common Causes of Hair Loss
[6] Diseases That Cause Hair Loss
https://www.epainassist.com/hair-care/diseases-that-cause-hair-loss
[7] Causes of losing Body Hair in Men and Women
https://www.recablog.com/causes-of-losing-body-hair-in-men-and-women/
[8] Hói đầu, nhưng đâu có “yếu”
https://tuoitre.vn/hoi-dau-nhung-dau-co-yeu-1173321.htm
[9] Nếu bị hói đầu, cũng đừng lo âu yếu “sinh lý”
https://dantri.com.vn/suc-khoe/neu-bi-hoi-dau-cung-dung-lo-au-yeu-sinh-ly-20190725110016943.htm
[10] HÓI ĐẦU CÓ CHỮA ĐƯỢC KHÔNG?
https://www.youtube.com/watch?v=vWP87DYvyPY
[11] Rụng tóc, hói đầu: Nguyên nhân và cách điều trị
https://www.youtube.com/watch?v=tUMbZF2hwC8
TS.BS Trần Bá Thoại
BCH Hội NỘI TIẾT VIỆT NAM