RỐI LOẠN TÌNH DỤC NỮ (Female Sexual Dysfuction FSD)

         I. LỜI MỞ

   Giảm ham muốn, khó đạt khoái cảm, đau rát khi quan hệ hay không cảm thấy thỏa mãn là những triệu chứng khá phổ biến của rối loạn tình dục nữ, nhưng nhiều người vẫn ít quan tâm và ngại ngần chia sẻ.

   Theo các chuyên gia, rối loạn tình dục nữ không chỉ là vấn đề sinh lý mà còn ảnh hưởng lớn đến tâm lý, hạnh phúc gia đình và chất lượng cuộc sống. Do đó, người nữ khi có những biểu hiện liên quan cần thăm khám, tư vấn, điều trị tích cực.

      II. TỶ LỆ RỐI LOẠN TÌNH DỤC

   Thống kê y học cho thấy, tỷ lệ phụ nữ mắc rối loạn tình dục dao động từ 25–63%, tùy từng khu vực. Trung bình thế giới, có đến 50% phụ nữ gặp ít nhất một rối loạn tình dục. Riêng ở châu Á, con số này vào khoảng 30%.

   Tại Việt Nam, một khảo sát ở TP.HCM với phụ nữ tuổi sinh sản có tỷ lệ lên tới 57,6%. Trong đó:

• Giảm ham muốn: 92,2%
• Giảm hưng phấn: 82,7%
• Khô âm đạo, khó tiết dịch: 69,3%
• Khó hoặc không đạt cực khoái: 73,6%
• Không cảm thấy thỏa mãn: 81,9%
• Đau khi quan hệ: 63,6%

   Nghiên cứu tại Bệnh viện Từ Dũ (2023) với nhóm nữ hộ sinh và diều dưỡng ghi nhận: 12% mắc rối loạn tình dục, trong đó giảm ham muốn tình dục chiếm 42%.

          III, CÁC DẠNG RỐI LOẠN TÌNH DỤC NỮ

        1. Giảm ham muốn

      Giảm ham muốn là thường gặp nhất chiếm 39% ở phụ nữ. Giamr ham muốn do thiếu hứng thú tình dục, không sẵn sàng quan hệ tình dục.

        2. Giảm hưng phấn

        Giảm hưng phấn chiếm 25% các trường hợp. Người bệnh thường không thấy hưng phấn, thích thú sinh hoạt tình dục.

        3. Khó kích thích

      Người bệnh vẫn ham muốn nhưng gặp khó hay không thể bị kích thích hoặc giảm khả năng duy trì hưng phấn khi quan hệ tình dục.

       4. Giảm, khó đạt cực khoái

     Rối loạn cực khoái chiếm 21% trường hợp và thường gây stress ở 5% phụ nữ. Người bệnh thường xuyên gặp khó khăn khi đạt cực khoái sau khi đã kích thích tình dục đầy đủ hoặc liên tục. .

     Người nữ có thể quan hệ tình dục nhưng khó đạt được cực khoái, trong đó khoảng 5% phụ nữ trong giai đoạn tiền mãn kinh gặp vấn đề về cực khoái. Khó đạt cực khoái có thể do thay đổi hormone, stress, không đủ màn dạo đầu, ảnh hưởng từ các loại thuốc đang dùng hoặc liên quan đến các bệnh mạn tính.

      5. Đau khi giao hợp

     Rối loạn đau khi giao hợp chiếm khoảng 14-16%. Ở phụ nữ mãn kinh, tỉ lệ này tăng khoảng 40% do tình trạng khô âm đạo. Thường xuyên có cảm giác đau khi được kích thích tình dục hoặc tiếp xúc âm đạo.

        IV. NGUYÊN NHÂN 

       1. Tâm lý

     Tâm lý e ngại nên không tìm hiểu kiến thức về tình dục, lợi ích của tình dục, bạn tình không tâm lý, stress, áp lực công việc, bị lạm dụng tình dục, bạo lực hoặc cưỡng bức quan hệ… theo thời gian sẽ làm cho nữ có cảm giác lười yêu, áp lực chuyện chăn gối.

     2. Tình trạng sức khỏe chung

    Sức khỏe thể chất thấp ảnh hưởng đến bộ phận sinh dục, đường tiết niệu cũng gây rối loạn chức năng tình dục. 

     3. Hôn nhân không ổn định, hạnh phúc

    Hôn nhân lục đục không hạnh phúc, tảo hôn, người tình không chung thủy, thiếu chia sẽ làm tăng nguy cơ rối loạn khả năng tình dục.

     4. Bị lạm dụng

    Người từng bị lạm dụng, xâm hại bộ phận sinh dục, cưỡng bức dẫn đến ám ảnh tâm lý gây rối loạn chức năng tình dục.

    5. Rối loạn nội tiết tố nữ

   Sau mãn kinh, nồng độ estrogen thấp hơn sẽ làm thay đổi trong mô sinh dục, khả năng đáp ứng tình dục. Estrogen giảm khiến lưu lượng máu giảm chảy đến vùng xương chậu nên ít tạo cảm giác khi quan hệ hơn nên cần nhiều thời gian để kích thích, đạt cực khoái.

    Giảm nội tiết tố estrogen khiến lớp niêm mạc âm đạo khô, mỏng hơn, kém đàn hồi, gây đau, khó quan hệ tình dục. Lượng hormone trong cơ thể giảm cũng làm giảm khả năng ham muốn. Ngay cả sau khi sinh hoặc trong giai đoạn cho con bú, nồng độ hormone trong cơ thể thay đổi nên gây khô âm đạo cũng ảnh hưởng đến khả năng ham muốn tình dục.

    7. Có bệnh lý kèm

   Các bệnh lý khác có thể gây rối loạn chức năng tình dục nữ bao gồm: tiểu đường, bệnh tim, viêm nhiễm âm đạo, sau phẫu thuật vùng chậu, sẹo cắt tầng sinh môn, trầm cảm…

 

       V. ĐIỀU TRỊ

     1. Giáo dục giới tính

    Nhiều người có quan niệm sai lầm về tình dục khiến họ không thể tận hưởng trọn vẹn. Ví dụ,  tin rằng mục đích của tất cả các hoạt động tình dục là đạt cực khoái hoặc hầu hết phụ nữ sẽ có thể đạt cực khoái chỉ bằng cách thâm nhập âm đạo. Làm sáng tỏ mọi lầm tưởng hoặc hiểu lầm và học các kỹ thuật tình dục có thể giúp ích đáng kể.

     2. Tư vấn mối quan hệ

   Với những người bệnh gặp vấn đề tâm lý ảnh hưởng đến lòng tin, sự mong muốn hoặc khả năng hấp dẫn nơi bạn tình, nên đến gặp bác sĩ tâm lý tư vấn mối quan hệ giúp giải quyết các vấn đề, cải thiện hạnh phúc gia đình và quan hệ tình dục.

    3. Điều trị sức khỏe tâm thần

   Bác sĩ tâm lý sẽ điều trị sức khỏe tâm thần giúp người bệnh giảm căng thẳng, cải thiện trầm cảm, rối loạn lo âu sau chấn thương, cảm giác xấu hổ hoặc sợ quan hệ tình dục.

    4. Dùng thuốc

  Các loại thuốc bao gồm: flibanserin (Addyi), bremelanotide (Vyleesi) giúp tăng ham muốn tình dục. Phụ nữ khi mãn kinh làm thay đổi sinh lý nên dễ gây đau khi quan hệ do khô âm đạo nên cần dùng chất bôi trơn, kem estrogen. Nếu người bệnh viêm khớp nặng nên dùng thuốc naproxen hay ibuprofen trước khi quan hệ, thay đổi tư thế khi giao hợp. Tuy nhiên, người bệnh nên tham khảo ý kiến trước khi sử dụng, tránh lạm dụng thuốc ảnh hưởng đến sức khỏe.

    5. Liệu pháp hormone

     Với người bệnh có lượng estrogen thấp sẽ được bác sĩ chỉ định dùng liệu pháp thay thế hormone estrogen tại chỗ hoặc đường uống để cải thiện các vấn đề về ham muốn tình dục hoặc kích thích.

VI. THAM KHẢO

[Video 1] RỐI LOẠN TÌNH DỤC LÀ GÌ? – Bệnh viện Từ Dũ

[Video 2] Rối loạn tình dục nữ hiểu sao cho đúng?

[Video 3] Rối loạn chức năng tình dục ở nữ nguyên nhân do đâu?

[1] Rối loạn chức năng tình dục ở phụ nữ: Nguyên nhân, triệu chứng

https://tamanhhospital.vn/roi-loan-chuc-nang-tinh-duc-o-phu-nu/

[2] Các rối loạn tình dục thường gặp ở phụ nữ

https://bvquan5.medinet.gov.vn/chuyen-muc/cac-roi-loan-tinh-duc-thuong-gap-o-phu-nu-cmobile14478-241161.aspx

[3] Có đến 50% phụ nữ gặp ít nhất một rối loạn tình dục

https://suckhoedoisong.vn/co-den-50-phu-nu-gap-it-nhat-mot-roi-loan-tinh-duc-169241025120512148.htm

[4] Hiểu đúng về rối loạn chức năng tình dục ở phụ nữ

https://www.vinmec.com/vie/bai-viet/hieu-dung-ve-roi-loan-chuc-nang-tinh-duc-o-phu-nu-vi

[5] 30-40% phụ nữ âm thầm chịu đựng rối loạn tình dục

https://tuoitre.vn/30-40-phu-nu-am-tham-chiu-dung-roi-loan-tinh-duc-20250921155900113.htm

    TS.BS Trần Bá Thoại

Ủy viên BCH Hội NỘ TIẾT VIỆT NAM