SĐT: 
I. LỜI MỞ
Đã tồn tại hơn 5.000 năm, với hơn 100 loại hình tập luyện khác nhau từ nhẹ nhàng đến nhịp nhanh và cường độ cao, yoga là một bài tập tổng hợp thể lực lẫn tâm trí, kết hợp các tư thế tăng cường, kéo căng bắp với hít thở sâu và thiền định hoặc thư giãn tâm trí.
Cũng như thể dục, yoga mang lại nhiều lợi ích sức khỏe cho con người. Tuy nhiên, nếu tập luyện sai phương pháp, tư thế, cường độ, thời lượng…yoga cũng gây nhiều bất lợi.
II. ĐỊNH DANH
“Yoga” theo nghĩa đen có nghĩa là “kết nối”, “hợp nhất”. Ngoài các động tác thực hành của các bài tập thể dục đơn giản, yoga còn là sự kết hợp thân thể, ý thức cá nhân với ý niệm, tinh thần vũ trụ. Yoga nhấn mạnh vào việc thực hành và trải nghiệm trực tiếp.
Yoga là một hình thức nghệ thuật cổ xưa có nguồn gốc từ quá trình hài hòa để phát triển tâm trí, cơ thể và tâm hồn, trong ‘sự hợp nhất’ ở cấp độ cao.
III. CÁC LOẠI HÌNH YOGA
Hiện nay, có hơn 100 hình thức tập luyện yoga khác nhau: Một số có nhịp độ nhanh và cường độ cao, thường là những hình thức nhẹ nhàng, chậm rãi và thư giãn hơn, bao gồm:
- Hatha: kết hợp vận động cơ bản với hơi thở;
- Vinyasa: nhiều tư thế liên kết nhuần nhuyễn với nhau;
- Quyền lực: bài tập nhanh, cường độ cao để xây dựng cơ bắp;
- Ashtanga: các tư thế, kết hợp với một kỹ thuật thở đặc biệt;
- Bikram: “yoga nóng”, gồm 26 tư thế khá khó được thực hiện trong một căn phòng được làm nóng đến nhiệt độ cao;
- Iyengar: sử dụng các đạo cụ như khối, dây đai và ghế để giúp người tập di chuyển cơ thể vào vị trí thích hợp.
IV. LỢI ÍCH
1. Thích hợp cho mọi lứa tuổi
Đây là tiện ích lớn nhất của tập yoga. Không cần phải đạt đến độ tuổi mà bắt đầu tập luyện càng sớm thì càng có lợi, cho cả trẻ em, trung niên, trưởng thành và người cao tuổi.
2. Giúp giảm lo âu, stress
Yoga tác động đến cả thể chất lẫn tâm trí, tinh thần, giúp con người có cảm giác bình yên tâm trí, giảm bớt lo lắng và căng thẳng.
Những bài tập yoga thường là sự kết hợp hoàn hảo giữa vận động, giác quan, tinh thần với chánh niệm, hơi thở có kiểm soát, làm tăng độ tự tin về sức khỏe tổng thể, giúp giải quyết các rối loạn bệnh lý tâm thần kinh…
3. Giúp tập trung, sáng tạo
Tập Yoga với các tư thế chánh niệm, kỹ thuật thở và thiền có thể giúp bạn tập trung tư tưởng hiệu quả, nâng cao trí sáng tạo hơn.
4. Ngăn ngừa viêm khớp
Yoga tạo sự linh hoạt tối ưu cho hệ cơ xương khớp, giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh như viêm khớp, viêm xương khớp…
5. Yoga lý tưởng cho vận động viên
Yoga giúp các vận động viên tăng sức bền và hoạt động tốt hơn trong phòng tập và thể thao. Yoga là một cách tuyệt vời để kéo giãn và uốn cong cơ thể, giúp các vũ công múa ba lê vì cơ thể được kéo giãn hoàn toàn khi thực hiện các tư thế yoga.
6. Giúp phục hồi nhanh hơn
Yoga không chỉ tập trung vào cơ bắp, mà còn tác động lên hệ thần kinh cũng như các cơ quan nội tạng như thận, gan, tim, phổi…. Do đó, khác với các bài tập trong phòng tập thể dục, yoga giúp thư giãn cơ thể, tâm trí, nội tạng….giúp cơ thể có xu hướng phục hồi nhanh hơn.
V. VÀI RỦI RO
1. Chấn thương, đau đớn do thiếu kinh nghiệm, tập sai cách
Chấn thương cổ, cổ tay, vai và cột sống là những chấn thương thường gặp nhất khi tập yoga.
Do đó, người hướng dẫn phải có kiến thức và người tập không nên sai tư thế và tránh tập quá sức.
2. Hot yoga có thể làm kiệt sức
Hot yoga, Bikram yoga, thực hiện trong điều kiện ẩm ướt và nóng, nơi nhiệt độ cao hơn mức trung bình có thể gây chóng mặt, kiệt sức, mất nước và mệt mỏi.,,,
Do đó, hot yoga này không được khuyến khích dùng rộng rãi cho mọi người, đặc biệt cho những ai có bệnh tim mạch.
3. Yoga có thể làm tăng huyết áp
Một số nghiên cứu cho thấy, yoga có thể làm tăng mức độ nặng của hội chứng ống cổ tay, mất ổn định các khớp và gây viêm gân. Ngoài ra, nó còn làm tăng huyết áp lên cao, những người đang dùng thuốc điều trị tăng huyết áp cần lưu ý.
4. Tổn thương thần kinh, đột quỵ
Theo Trung tâm Y học Bổ sung và Thay thế Quốc gia, tập yoga quá mức, không giám sát, cường độ cao với các bài tập và động tác uốn cong có thể dẫn đến chấn thương nghiêm trọng, như đột quỵ hoặc tổn thương thần kinh. Do đó, những người mới tập yoga nên tham khảo ý kiến của người hướng dẫn có kinh nghiệm.
5. Yoga gây nguy cơ về thể chất
Yoga có thể cản trở quá trình hồi phục của các ca phẫu thuật hoặc chấn thương. Một số tư thế yoga nâng cao, như tư thế uốn lưng và chống đứng bằng đầu, có thể gây ra nhiều rắc rối hơn vì làm tăng mức độ chịu đựng của cơ thể.
VI. ĐÔI ĐIỀU BÀN LUẬN
Đến nay, hầu hết các nghiên cứu đều cho thấy, tập luyện yoga đúng cách một trong những bài tập chắc chắn nhất, và không gây tác dụng phụ nào cho cơ thể con người.
Ngoài rèn luyện thể lực, yoga cũng được chứng minh là hỗ trợ rất tốt cho những người bị stress, trầm cảm, giảm tập trung và sa sút trí tuệ.
Các rủi ro của yoga chủ yếu là các chấn thương về thể chất, nhiều lúc gây khó khăn cho việc tập luyện. Nguyên nhân của chấn thương thường do bất cẩn, thiếu hiểu biết về các tư thế yoga. Do đó, thực hành tập luyện điều độ, đúng phương pháp, thiền và kiểm soát hơi thở sẽ loại trừ các tác dụng tiêu cực hoặc rủi ro này.
Hãy lấy kết quả nghiên cứu của PudMed trên hơn 3 ngàn người tập yoga làm kết luận:
* Đến 94,5 % trả lời là yoga có 3 lợi ích phổ biến là cải thiện: (1) thể lực, (2) trạng thái tinh thần và (3) chức năng nhận thức.
* Chỉ 1,9 % báo cáo về 3 tác dụng phụ phổ biến: (1) đau nhức cơ khớp, (2) chấn thương cơ và (3) mệt mỏi.
VII. THAM KHẢO
[1] Advantages and Disadvantages of Yoga
https://www.javatpoint.com/advantages-and-disadvantages-of-yoga
[2] Benefits and adverse effects associated with yoga practice: A cross-sectional survey from India
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0965229920319117#:~:text=The%20most%20common%20benefits%20of,practice%20influence%20the%20benefits%20reported.
[3] Pros and Cons of Yoga: Full List (2024)
[4] Yoga: Types, Benefits and Side Effects
https://www.lybrate.com/topic/yoga
[5] How does yoga work?
https://www.medicalnewstoday.com/articles/286745
[6]The Advantages and Disadvantages of Yoga Practice
https://www.linkedin.com/pulse/advantages-disadvantages-yoga-practice-yogawithamit
[7] What Are The Benefits And Limitations Of Yoga Therapy?
[8] Benefits and adverse effects associated with yoga practice: A cross-sectional survey from India
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33338582/
[9] 9 Benefits of Yoga
https://www.hopkinsmedicine.org/health/wellness-and-prevention/9-benefits-of-yoga
[10] Yoga cơ bản cho mọi người
https://www.facebook.com/watch/?v=307322593636530
[11] Dynamic yoga
https://www.youtube.com/watch?v=F-7EMevvB78
[12] Yoga là gì? Tập thế nào?
TS.BS Trần Bá Thoại
Ủy viên BCH Hội NỘI TIẾT VIỆT NAM