SĐT: 
i. LỜI MỞ
Lợi khuẩn, nấm men và enzyme tiêu hóa là những loại thuốc, thực phẩm chức năng hỗ trợ tiêu hóa, giúp cho sự tiêu hóa hấp thụ thức ăn, chất dinh dưỡng nhanh và hoàn hảo hơn.
Tuy có chung một công dụng, nhưng về bản chất và cơ chế tác dụng của ba loại lợi khuẩn, nấm men và enzyme tiêu hóa lại khác biệt nhau. Do đó, nếu không hiểu rõ, nhiều lúc chúng ta sẽ dùng không hợp lý, không hiệu quả hỗ trợ tiêu hóa như mong muốn.
ii. NẤM MEN
Nấm men, yearst, ferment, levure, là những loài vi nấm (microfungus), có khả năng lên men để biến đổi các hóa chất sinh học trong thức ăn. Một loại nấm men rất quen thuộc, được sử dụng rất nhiều để chế biến, lên men thực phẩm là men rượu saccharomyces cerevisiae. Người ta dùng con men này để làm bia, rượu nếp ….
Các loại nấm men này có thể tổng hợp ra các sản phẩm kháng khuẩn như acid lactic, các enzym tiêu hóa, các acid amin và các vitamin nhóm B là những chất kìm hãm sự tăng sinh (kháng sinh) với một số loại vi khuẩn, nấm.. gây tiêu chảy.
Một sản phẩm chức năng kết hợp giữa nấm men và axít amin là Bio-amine thường được dùng bổ sung thêm cho các bệnh nhân sau mổ, người mới ốm dậy, người thiếu máu, mất máu, phụ nữ đang mang thai và cho con bú, người già kém ăn, suy kiệt, người lao động nặng, hoạt động thể thao cường độ cao để hồi phục thể lực.
III. LỢI KHUẨN
Lợi khuẩn, vi sinh vật có lợi, probiotics, là nhóm vi sinh vật đường ruột (gut microbiome) có lợi (vi khuẩn, nấm, virus, đơ bào) cộng sinh trong cơ thể con người. Các lợi khuẩn này sẽ giúp chống lại các vi sinh có hại, và tạo ra những lợi ích cho hệ tiêu hóa và sức khỏe.
Các lợi khuẩn sẽ giúp cơ thể: (1) giảm số lượng vi khuẩn gây bệnh bằng cách tiết ra các chất kháng khuẩn và cạnh tranh bám dính vào thành ruột cũng như chất dinh dưỡng; (2) tác động trên mô biểu bì ruột qua tăng cường liên kết giữa những tế bào biểu mô, giảm chất bài tiết do vi khuẩn tạo ra, các phân tử phòng vệ như chất nhầy; (3) tăng cường hệ miễn dịch: giảm phản ứng viêm, dị ứng, tạo đáp ứng miễn dịch, ngăn ngừa tiêu chảy và táo bón.
Trên lâm sàng, bác sĩ điều trị thường dùng thêm lợi khuẩn thông qua dược, thực phẩm hoặc chất bổ sung, trong các tình huống sau: (1) Bệnh đường tiêu hóa như lỵ, tiêu chảy,viêm ruột…; (2) Sau đợt dùng kháng sinh, đặc biệt kháng sinh đường uống, phổ rộng. Kháng sinh rất “vô tư”, sẽ tiêu diệt tất cả loại vi khuẩn không phân biệt màu da hay chính kiến.luôn cả nhóm vi khuẩn có lợi,do đó chúng ta phải dùng lợi khuẩn để bổ sung lại hệ khuẩn chí đường ruột.
IV. MEN TIÊU HÓA
Men tiêu hóa, enzyme, là những chất xúc tác sinh học (biocatalizer), giúp cho những phản ứng chuyển hóa sinh học được nhanh mạnh hơn, nhưng bản thân enzyme không tham gia vào phản ứng.
Trong cơ thể các enzyme được tổng hợp trong các tuyến ngoại tiết rồi được chế tiết vào cơ quan của ống tiêu hóa như miệng, dạ dày, ruột để tiêu hóa các loại chất bột đường, đạm và chất béo trong thức ăn. Sau khi được các enzyme thủy phân các sản phẩm tiêu hóa được hấp thu vào máu đưa đi nuôi dưỡng cơ thể.
Thiếu enzyme sự tiêu hóa thức ăn bị rối loạn dẫn đến rối loạn hấp thu. Thức ăn không được tiêu hóa, hấp thu bị khuẩn ruột làm cho lên men, gây tiêu chảy phân sống, còn gọi là hội chứng kém hấp thu. Do đó, enzym tiêu hóa được sử dụng khi cơ thể bị thiếu hụt, như khi bị các bệnh đường tiêu hóa như bệnh gan, dạ dày, tụy tạng, ruột.
Hiện nay, rất nhiều chế phẩm enzyme tiêu hóa trên thi trường chứa các enzyme như: matase, amylase, pepsin, protease, lipase, pancrease… Tùy chứng bệnh, bác sĩ sẽ hướng dẫn chọn loại thích hợp
TS.BS Trần Bá Thoại
Uỷ viên BCH Hội Nội tiết Việt Nam