I. LỜI MỞ
Có lẽ trà xanh là thức uống phổ thông trên thế giới, chỉ đứng sau nước lọc- Cũng từ lâu, Đông y đã khuyên dùng trà xanh vì rất nhiều lợi ích sức khỏe của nó.
Giờ đây, nhiều nghiên cứu khoa học cho thấy, trà xanh giúp cải thiện sức khỏe thể chất lẫn tinh thần của con người, từ việc bổ sung nước, chống mệt mỏi, tạo cảm giác thoải mái, giảm lượng mỡ, đường trong máu, sức khỏe tim mạch, não bộ….đến cả ngừa một số bệnh ung thư.
II. SƠ LƯỢC VỀ TRÀ XANH
Nước trà là thức uống quen thuộc được chiết trích từ lá và ngọn chồi cây họ rà xanh camellia sinensis, cây trà, cây bụi trà và cây tràm trà…
Tùy theo cách thu hoạch, chế biến và bảo quản chúng ta có nhiều loại trà khác nhau như trà đen, trà xanh, trà ô long,trà bancha, trà trắng…. Trong tất cả loại trà hiện có, nhờ chế biến tối thiểu, trà xanh vẫn giữ được nhiều polyphenol, đây là phân tử được cho là có nhiều lợi ích sức khỏe cho con người..
II. HOẠT CHẤT SINH HỌC
Trà xanh có rất nhiều hoạt chất sinh học có lợi cho sức khỏe. Các hoạt chất này nằm trong 5 nhóm chính gồm:
1. Các Polyphenol (chủ yếu là Catechin) chiếm 30–40% chất khô trong lá trà xanh.
– EGCG (Epigallocatechin-3-gallate) nổi bật nhất, có tác dụng chống oxy hóa mạnh, hỗ trợ tim mạch, chống ung thư, kháng viêm.
– ECG, EGC, EC → các catechin khác, cùng với EGCG tạo nên tác dụng sinh học tổng hợp.
2. Các Alkaloid
– Caffeine (2–4%) → giúp tỉnh táo, tăng tập trung, kích thích thần kinh trung ương.
– Theobromine, Theophylline → giãn phế quản nhẹ, lợi tiểu, hỗ trợ tuần hoàn.
– L-theanine acid amin đặc trưng của trà, giúp thư giãn, giảm căng thẳng, tăng sóng não alpha, điều hòa tác dụng kích thích của caffeine.
3. Vitamin và khoáng chất
– Vitamin: C, B2, B3, B6, E, K.
– Khoáng: Kali, Mangan, Fluor, Kẽm, Magie…
4. Saponin và Flavonoid khác
Có tác dụng kháng khuẩn, kháng viêm, điều hòa miễn dịch.
5. Tinh dầu (hàm lượng thấp)
Tạo hương vị đặc trưng, có một số hoạt tính sinh học nhẹ.
Chính sự kết hợp giữa catechin (đặc biệt EGCG) + caffeine + theanine tạo nên giá trị sinh học đặc biệt của trà xanh: chống oxy hóa, bảo vệ tim mạch, hỗ trợ chuyển hóa, chống viêm và an thần nhẹ.
III. LỢI ÍCH SỨC KHỎE
1. Giúp tỉnh táo hơn
Caffeine và các hợp chất hoạt tính sinh học khác trong trà xanh có thể giúp con người hoạt động mà không cảm thấy mệt mỏi. Trà xanh có chứa acid amin, L-theanine, mang lại sự tập trung bình tĩnh và có tác dụng kết hợp với caffeine trong trà xanh để tạo ra sự giải phóng chậm mà không gây ra hiện tượng hồi hộp, tăng nhịp tim mà người ta có thể gặp phải caffeine có trong cà phê tác dụng.
2.Tốt cho tim mạch
Các catechins polyphenolic có trong trà xanh đã được chứng minh là có tác dụng cải thiện mức cholesterol toàn phần và cholesterol LDL có hại, đây là hai yếu tố nguy cơ chính gây ra bệnh tim.
Trong một nghiên cứu mang tính bước ngoặt dựa trên dân số được báo cáo trên Tạp chí Y khoa Hoa Kỳ JAMA với hơn 40.000 người Nhật trưởng thành được theo dõi trong hơn 11 năm, kết quả cho thấy uống hơn 5 tách trà xanh mỗi ngày giúp giảm 26% nguy cơ tử vong do đau tim hoặc đột quỵ so với những đối tượng cho biết uống ít hơn 1 cốc trà xanh mỗi ngày.
Một nghiên cứu khác được công bố trên Tạp chí Tim mạch Dự phòng châu Âu cho thấy uống trà xanh 3 lần trở lên mỗi tuần có thể cải thiện đáng kể sức khỏe tim tổng thể.
3. Ngăn ngừa đái tháo đường type 2
Nhiều nghiên cứu cho thấy, trà xanh giúp giảm đường máu đói và nguy cơ phát triển bệnh đái tháo đường type 2.
Trà xanh cũng được chứng minh là giúp tăng độ nhạy insulin, do đó insulin mà tuyến tụy sản xuất có thể duy trì lượng đường trong máu bình thường hiệu quả hơn.
Trà xanh cũng giúp bảo vệ các tế bào beta sản xuất insulin và flavonoid trong trà có thể giúp loại bỏ các gốc tự do có hại và giảm viêm.
4. Tốt cho sức khỏe não bộ
Muốn giữ cho bộ não luôn nhạy bén khi về già, hãy cân nhắc việc bổ sung trà xanh vào chế độ ăn uống của mình.
Trong một thử nghiệm lâm sàng ngẫu nhiên, mù đôi công bố trên Tạp chí Thực phẩm và Thuốc Hoa Kỳ, những người tham gia uống trà xanh hoặc bổ sung L-theanine chiết xuất từ trà đã cải thiện được tình trạng suy giảm nhận thức.
Trong thử nghiệm về khả năng chú ý và mức độ tỉnh táo tự báo cáo, trí nhớ được cải thiện sau khi uống trà so với giả dược.
Theo một nghiên cứu khác, trà xanh đã được chứng minh là cải thiện trí nhớ và chức năng điều hành ở người cao tuổi và cũng được phát hiện là giúp giảm stress oxy hóa.
5. Giảm nguy cơ một số loại ung thư
Một trong những lợi ích được ghi nhận nhiều nhất của trà xanh là đặc tính chống ung thư. Hơn 5.000 nghiên cứu đã được công bố về trà xanh và bệnh ung thư, bao gồm các thử nghiệm lâm sàng ở người, nghiên cứu dựa trên dân số và phân tích trong phòng thí nghiệm.
Theo Katherine Brooking, chuyên gia dinh dưỡng tại New York, một số nghiên cứu dựa trên dân số cho thấy rằng cả trà xanh và trà đen đều giúp bảo vệ tế bào khỏe mạnh khỏi nguy cơ gây ung thư.
Một số nghiên cứu lâm sàng sơ bộ cho thấy rằng polyphenol trong trà – đặc biệt là epigallocatechin gallate (EGCG) đóng một vai trò quan trọng trong việc ngăn ngừa ung thư.
6. Uống trà xanh giúp ích cho sức khỏe làn da
Theo một nghiên cứu năm 2023, các nhà nghiên cứu Hoa Kỳ phát hiện ra rằng polyphenol trong trà xanh có thể giúp bảo vệ làn da chống lại tia UVB do ánh sáng gây ra.
Một báo cáo năm 2012 cũng cho thấy trà xanh có tác dụng giúp trị mụn trứng cá, bệnh Rosacea và các biến chứng khác liên quan đến da.
IV. NHỮNG LƯU Ý
Nhờ được chế biến tối thiểu, trà xanh vẫn giữ được polyphenol, một phân tử được cho là mang lại nhiều lợi ích, bao gồm giảm căng thẳng.
Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng, thêm sữa vào trà có thể làm mất tác dụng có lợi của chúng.
V. THAM KHẢO
[1] Hoạt chất sinh học trong trà xanh
https://chatgpt.com/c/68b596f7-b66c-832c-992d-d4468b785699
[2] Benefits of Drinking Tea
https://www.sujaorganic.com/blogs/nutrition/benefits-of-drinking-tea?srsltid=AfmBOopiTlznY6aQgoU36kEk8_34I0uJXQMLM5H9C0isRbsYqt50LCMq
[3] Health Benefits Of Green Tea
https://mindfulclinic.ca/health-benefits-of-green-tea/
[4] 10 Potential Health Benefits of Green Tea Backed by Science
https://www.everydayhealth.com/diet-and-nutrition-pictures/life-sustaining-reasons-to-drink-green-tea.aspx
[] 8 lợi ích sức khỏe tuyệt vời khi uống trà xanh mỗi ngày
https://suckhoedoisong.vn/8-loi-ich-suc-khoe-tuyet-voi-khi-uong-tra-xanh-moi-ngay-169240221144742993.htm