SĐT: 
ĐỂ TRẺ PHÁT TRIỂN CHIỀU CAO TỐT
Vừa rồi tôi có tham gia chương trình Tư vấn sức khoẻ trực tiếp do DVTV thực hiện . Chủ đề hôm đó là Dinh dưỡng để phát triển chiều cao tối ưu cho trẻ em Việt Nam.
Đây là những câu hỏi hay bổ ích chúng tôi ghi nhận:
1. Tổng quan chung về chiều cao của người Việt Nam so với chiều cao của các nước trong khu vực và trên thế giới?
Theo số liệu nhân trắc của Bộ Y tế (2000) chiều cao trung bình của người trưởng thành Việt Nam (26 đến 40 tuổi) còn hết sức khiêm tốn, nam trung bình 162,3 cm và nữ trung bình 152,3 cm. Trong khi trung bình của thế giới: nam 18 tuổi là 176,8 cm và nữ là 163,7 cm. Chẳng cần phải so sánh với người Âu, Mỹ mà ngay cả với các nước trong khu vực Đông nam Á như Mã Lai, Thái lan hay Singapore…chúng ta cũng thấp hơn từ 2 đến 6 cm, riêng so với Nhật chúng ta cũng thấp hơn 10 cm.
2. Các yếu tố ảnh hưởng lên sự phát triển chiều cao?
Các nghiên cứu Nhật Bản cho thấy các yếu tố ảnh hưởng đến chiều cao của con người gồm:
– Chế độ dinh dưỡng chiếm đến 32%,
– Vận động thể dục thể thao chiếm 20%,
– Môi trường tâm lý và xã hội chiếm 16% và
– Yếu tố chủng tộc di truyền chỉ 23% (không cải tạo được, “unmodifiable”).
Như vậy có đến hơn ba phần tư ( 77%) của những yếu tố ảnh hưởng lên chiều cao là các yếu tố “có thể cải tạo được” (“modifiable” factors ).
3. Về mặt nội tiết những yếu tố nào ảnh hưởng lên sự phát triển chiều cao?
Về phương diện nội tiết, sự phát triển chiều cao có liên hệ với hai nhóm hócmôn chính là:
– GH (Growth Hormone, hócmôn tăng trưởng) của tuyến yên và
– Các hóc môn tuyến giáp (thyroid hormones, T3, T4…)
Trẻ bị suy tuyến yên hay tuyến giáp sẽ phát triển chiều cao không bình thường.
4. Vai trò của canxi và vitamin D trong phát triển chiều cao?
Canxi và Phốt pho là hai chất khoáng chính trong cấu tạo xương. Chuyển hóa canxi liên quan chặt chẽ đến vitamin D, đây là một loại vitamin tan trong dầu, nó giúp cho cơ thể hấp thu canxi từ ruột và đưa canxi vào xương. Trẻ thiếu vitamin D sẽ không hấp thu được canxi và sẽ bị bệnh còi xương , trong bệnh này xương sẽ mềm nên trẻ bị méo đầu, chân “vòng kiềng”, ngực “ức gà”…và dĩ nhiên sẽ không phát triển chiều cao tốt được.
5. Các thức ăn có nhiều canxi cho trẻ nhỏ? Vỏ tôm, cua, vỏ nghêu, sò, ốc, hến có nhiều canxi không?
Nhiều loại thức ăn chứa canxi như thịt, cá, trứng, tôm, cua…nhưng thích hợp nhất cho trẻ em có lẽ là sữa
Các loại rau, củ, hạt
Cua, Ghẹ
Hàu, Sò
Vỏ tôm, cua cấu tạo không phải là canxi mà là chất chitin ; vỏ nghêu, sò, ốc, hến..xương cá là những hợp chất canxi không hấp thu vào cơ thể được, nên có ăn vào cũng không ích lợi gì. Chỉ phần nạc mới giàu dinh dưỡng, giúp trẻ phát triển tốt
6. Ăn uống nhiều canxi có thể bị sỏi thận hay không?
Phân tích hóa học cho thấy đến 80% sỏi thận là muối calci (75% calci oxalate), 10-20% struvite , 5-6% tinh thể axít uric và 1% là cystine. Với thành phần hóa học như thế nên cũng đã có ý kiến “y học” cho là phải hạn chế can xi trong thực phẩm để ngừa sỏi; nhưng với nhiều công trình khoa học nghiêm túc, hiện nay quan niệm này không còn giá trị và thậm chí sai lầm. Canxi trong thực phẩm sẽ kết hợp với oxalate tạo thành phức hợp calcioxalate không thể hấp thu vào máu được và sẽ được thải ra ngoài theo phân và dĩ nhiên sẽ giúp ngừa sỏi thận.
7. Tại sao tắm nắng lại giúp cho trẻ phát triển chiều cao?
Khi chiếu vào da, tia tử ngoại trong ánh nắng sẽ biến đổi cholesterol ở da thành vitamin D, như ta đã biết vitamin D sẽ giúp cơ thể hấp thu canxi từ ruột và chuyển canxi vào xương.
8. Tăng cường vận động giúp trẻ phát triển chiều cao như thế nào?
Khi cơ thể vận động, xương thu giữ canxi từ máu vào dễ dàng hơn. Người già ít vận động, người bệnh bị cố định xương lâu ngày sẽ bị loãng xương, lúc này xương rất ít canxi, chụp phim X quang thấy xương dạng “thủy tinh” rất dễ gãy tự phát.
9. Các loại fastfood, nước uống có gas, nhiều đường có ảnh hưởng lên sự phát triển chiều cao của trẻ?
Thức ăn nhanh, fastfood, theo định nghĩa của tự điển Merriam-Webster là thức ăn được chế biến sẵn, đóng gói sẵn và phục vụ nhanh. Như vậy ưu điểm của fastfood quá rõ ràng, nhưng nhược điểm cũng khá nhiều chủ yếu là do fastfood quá giàu năng lượng calori. Trẻ ăn nhiều fastfood sẽ thừa năng lượng, rất dễ bị thừa cân, béo phì…và có xu hướng “vuông” hơn là cao, đặc biệt là ở trẻ vừa ăn fastfood, vừa lười vận động và xem ti vi nhiều.
10. Các loại thực phẩm chức năng có giúp trẻ cải thiện chiều cao không?
Thực phẩm chức năng (functional foods) còn gọi là dinh dưỡng bổ sung (dietary supplement) là thực phẩm có liên quan, hổ trợ cho công việc chữa bệnh, hổ trợ cho thuốc hay dinh dưỡng, nâng cao thể trạng trong khi chữa bệnh, còn bản thân lại không phải là thuốc.
Nguồn gốc của thực phẩm chức năng có thể là: (1) các thực phẩm có chứa những yếu tố có lợi với hàm lượng lớn, ví dụ: dầu gan cá có chứa nhiều axít béo omega 3, vitamin A; nhiều thực phẩm có hàm lượng chất xơ cao giúp chống béo phì, chống tăng cholesterol máu; hải sản như rong biển có hàm lượng iode rất cao.v.v….(2) những thực phẩm tuy có ít hoạt chất, nhưng nhờ công nghệ sinh học người ta “chế biến” thành những thực phẩm chức năng đặc biệt được gọi là thực phẩm thuốc (alicaments, medical foods ) hay dược phẩm dinh dưỡng (nutraceutics), các loại thực phẩm có bổ sung này đúng là nằm giữa ranh giới thức ăn và thuốc chữa bệnh.
Như vậy để cải tạo chiều cao chúng ta có thể dùng thêm các thực phẩm chức năng có nhiều canxi, vitamin D..; nhưng không thể dùng thực phẩm chức năng thay cho thức ăn thông thường.
11. Xin cho biết về “phẫu thuật kéo dài chân” ?
Nẹp chân sau phẫu thuật
Michael Gays lúc mới đẻ
Michael Gays sau phẫu thuật “kéo dài” chân (22.9 cm)
Mục đích phẫu thuật là kéo dài xương chân ra rồi dùng khung thép để cố định lại, các phần xương bị “hổng” sẽ dần dần tập trung canxi và hồi phục trở lại. Trung bình người ta kéo dài được thêm khoảng 7 đến 8 cm, có một trường hợp đặc biệt là cậu bé Michael Gays sau 22 lần phẫu thuật, trong đó có 3 đợt để kéo dài chân, kết quả cuối cùng chân phải của cậu được kéo dài đến 22, 9 cm !!!
Phẫu thuật kéo dài chân phức tạp, tốn kém và khá nhiều rủi ro. Tuy nhiên phẫu thuật này đang được ưa chuộng vì nó thỏa mãn nhu cầu cải tạo chiều cao, dù “nhân tạo”, một nhu cầu rất thiết thực của giới trẻ.
12. Xin cho biết người Nhật đã cải tạo chiều cao cho dân tộc họ như thế nào?
Để cải tạo chiều cao của dân tộc mình, nhiều nước đã đề ra chương trình, kế hoạch cải tạo dinh dưỡng cho thế hệ trẻ, cụ thể là cho học sinh. Cũng vậy, người Nhật đã đưa ra một quốc sách là chương trình “Bữa ăn trưa học đường”: món ăn buổi trưa tại trường được người ta chăm chút, chọn lựa cẩn thận, theo những tài liệu, hướng dẫn khoa học chính thống. Nhờ chương trình cải tạo chiều cao thong qua dinh dưỡng này, người Nhật “lùn” của thập niên 40 của thế kỷ trước, lúc đó thấp hơn người Việt chúng ta 2 cm, nay đã cao hơn ta đến 10 cm !!!
Tóm lại, muốn trẻ phát triển tốt “cao lớn” cần đảm bảo 3 vấn đề
1.Ăn đầy đủ + uống sữa nhiều= Trẻ sẽ cao lớn
2, Tắm nắng đầy đủ và
3. Tập thể dục, vận động đều đặn