SĐT: 
CÂU HỎI
Tôi bị bướu giáp đơn thuần, đã làm FNA 2 lần, kết quả là phình giáp dạng keo. Bác sĩ cho uống Levothyrox 50, liều 1v/sáng. Khổ nỗi tôi lại bị bệnh tim (ngọai tâm thu trên thất, nhịp tim nhanh trên thất trong bệnh lý Phì đại cơ tim) nên khi uống thuốc tuyến giáp vào rất mệt. Tôi ngưng thuốc và chuyển sang ăn rong biển khỏang 1 năm, cách đây mấy ngày có đi siêu âm thì bướu giáp có to ra khỏang 1 cm mỗi bên (thùy phải kích thước bướu là D=28mm, thùy trái D=17mm). Cách đây 1 năm (tháng 10-2008) khi xét nghiệm thì các chỉ số trong giới hạn bình thường TSH=1,219 uIU/ml, T3=0,89ng/ml, T4=8,7micro g/dl. Hiện tại có BS quen khuyên tôi dùng nửa liều Levothyrox nghĩa là 1/2 viên/sáng.
(1 ) Liệu uống như thế này có ổn cho bệnh tim của tôi?
(2) Làm thế nào để giảm bớt sự phát triển của bướu?
(3) Làm việc trí óc nhiều có ảnh hưởng đến sự phát triển của bướu giáp?
(4) Ở kích cỡ nào thì phải phẫu thuật?
(5) Nếu cắt bướu liệu tôi có phải dùng Levothyrox suốt đời?
Xin BS và chương trình sống khỏe giải đáp giúp tôi những thắc mắc trên. Xin chân thành cám ơn.
M.Trúc
TRẢ LỜI
1. ĐỊNH DANH
Bướu giáp đơn còn gọi là giáp đơn không độc ( nontoxic simple goiter), là tình trạng phì đại tuyến giáp lành tính. Trong bướu giáp này, không có tế báo ác tính, và nồng độ các hormone tuyền giáp ở mức bình thường.
Đây là phản ứng “thích nghi” của tuyến giáp để sinh tổng hợp đủ lượng hóc môn trong các điều kiện:
(1) chế độ ăn uống thiếu chất iode (còn gọi là bướu giáp địa phương),
(2) chế độ ăn có chứa nhiều chất sinh bướu (goitrogen) như chất thiocyanate (trong su su, cải bẹ..); chất cyanur (trong sắn..); chất phthalate, hydrocarbon đa vòng…(trong nước thải công nghiệp).
(3) một số bệnh lý rối loạn tổng hợp hóc môn tuyến giáp.
2. CHẨN ĐOÁN BỆNH LÝ TUYẾN GIÁP
Để chẩn đoán bệnh lý tuyến giáp cần các thăm dò cơ bản:
2,1. Siêu âm để đo kích thước tuyến giáp:
Trước đây bác sĩ thường nhìn, sờ tuyến giáp rồi phân độ bướu giáp, vì phương pháp này “chủ quan” theo nhận định của thầy thuốc nên sai số quá lớn, đến 40% theo WHO, nên từ những thập niên 80 của thế kỷ trước WHO khuyến cáo tất cả bệnh lý tuyến giáp đều nên đo kích thước băng máy siêu âm.
Với máy siêu âm hai chiều thông dụng, xử dụng hai đường cắt ngang N, và đường cắt dọc D, chúng ta dễ dàng xác định kích thước “ba chiều” của tuyến giáp.
Hình ảnh cắt ngang N
Hình ảnh cắt dọc D
2.2. Đo nồng độ hóc môn tuyến giáp (T3 , T4 , fT3 , fT4) và tuyến yên (TSH).
2.3. Sinh thiết tổ chức mô tế bào tuyến giáp
Thường dùng phương pháp FNA (fine needle aspiration. chọc hút bằng kim nhỏ) là một phương pháp xét nghiệm tế bào học tuyến giáp.
2.4. Đo bilan iode (xuất nhập iode)
Vì kích thước tuyến giáp liên hệ mật thiết với mức độ iode ăn uống vào, do đó, với bướu giáp đơn hay bướu giáp địa phương phải cần đo bilan iode của người bệnh.
Ủy ban kiểm soát bệnh do thiếu iode quốc tế ( ICCIDD) hướng dẫn cách tính bilan iode rất chính xác, nhưng đơn giản thông qua việc đo lượng iode thải ra trong nước tiểu hàng ngày.
Như vậy bạn đã được thăm dò để chẩn bệnh là chuẩn, đúng yêu cầu.
3. Những thắc mắc khác
3.1 *Uống Levothyrox là một liệu pháp “hóc môn thay thế” (HRT), mục đích là bù lại lượng hóc môn bị thiếu hụt, cụ thể trong bệnh lý tuyến giáp là tình trạng suy giáp (nhược giáp). Trong bệnh lý của bạn là bướu giáp đơn loại bình giáp không cần dùng thêm Levothyrox. Khi cường giáp (hóc môn tuyến giáp tăng cao) như trong bệnh Basedow thường sẽ có nhiều biến chứng tim mạch như: mạch nhanh, rung nhĩ… nhưng nếu với liều 50µg mỗi ngày có lẽ không ảnh hưởng bao nhiêu.
3.2* Trong y học, muốn có hiệu quả phải điều trị đúng căn nguyên
Đa số bướu giáp đơn là do thiếu iode hay do thừa chất sinh bướu; do đó cho nên việc điều trị hay cả ngăn ngừa bệnh chính là kiểm soát hai khâu này. Ăn muối pha iode, ăn thực phẩm từ biển -như rong biển bạn đang dùng- đúng là cách chữa và ngăn ngừa bướu giáp đơn.
3.3 * Chưa thấy tài liệu nào, công trình nào cho thấy việc làm việc trí óc ảnh hưởng lên sự phát triển của bướu giáp đơn cả.
3.4* Phẫu thuật cắt giảm tuyến giáp thường được chỉ định (áp dụng) trong các bệnh tuyến giáp sau:
ung thư tuyến giáp, cường giáp độc Basedow, bướu giáp nhân..còn trong bướu giáp đơn thường bệnh nhân được phẫu thuật khi bướu quá lớn chèn ép, hoặc vì lý do thẩm mỹ hơn là để chữa bệnh.
3.5 *Để biết kích cỡ tuyến giáp của mình, bạn nên nhờ bác sĩ đo lại cụ thể bằng siêu âm. Thể tích mỗi thùy tuyến giáp được tính theo công thức R. Guterkunst (đã được WHO chọn).
V= a x b x c x п/6. (a,b,c là chiều dài, rộng và sâu của thùy giáp).
Theo công trình của chúng tôi người Việt Nam có V giáp= 16 ± 2 cm3, người có thể tích tuyến giáp quá 20 cm3 là có bướu giáp (tuyến giáp lớn).
3.6 *Câu hỏi cuối cùng, trong bướu giáp đơn phẫu thuật chỉ là cắt giảm tuyến giáp nên không phải uống Levothyrox suốt đời như cắt bỏ tuyến giáp trong ung thư.
TS.BS TRẦN bÁ tHOẠI
Ủy viên BCH Hội NỘI TIẾT VIỆT NAM