I. LỜI MỞ
Trong các món nấu canh mùa hè, rau đay cũng là thứ được chọn. Với đặc trưng là mềm nhớt, nếu vò mạnh tay hoặc thái nhỏ thì độ nhớt càng nhiều, nên bát canh rau đay nấu cua đồng, cáy hoặc tép khô càng nhớt càng đưa cơm.
Mặc dù là loại rau ngonn, phổ biến nhưng không phải ai trong chúng ta đều biết về lợi ích dinh dưỡng của loại rau có độ nhớt đặc biệt này.
II. TỔNG QUAN VỀ RAU ĐAY
1. Định danh
Rau đay có ở nhiều nơi trên thế giới. Ở Việt Nam có hai loại rau đay phổ biến là rau đay đỏ (rau đay tía) và rau đay xanh (cũng có nơi gọi là rau đay trắng)..
Rau đay đỏ tên khoa học là rau đay quả tròn (Corchorus capsularis L.) và rau đay trắng là rau đay quả dài (Corchorus olitorius L.).
2. Thành phần dinh dưỡng
Theo BS. Nguyễn Văn Tiến, Viện Dinh dưỡng Quốc gia: Các loại rau như rau đay, rau dền, rau ngót là những loại có giá trị dinh dưỡng cao, đồng đều về hàm lượng caroten, vitamin C (179 – 64 – 52mg%), hàm lượng sắt (2,8 – 2,5 – 2,1mg%), giàu các muối khoáng, vi khoáng, lượng protein cao gấp 3 – 5 lần các loại rau khác (3 – 6 g%).
Rau đay ít calo và chứa nhiều vitamin và khoáng chất quan trọng, bao gồm vitamin A và C, riboflavin, folate và sắt. Rau đay khi nấu chín cung cấp hàm lượng vitamin và khoáng chất cao hơn.
3. Những món ăn rau đay
Rau đay thường là nguyên liệu chính cho các loại canh giải nhiệt, đặc biệt trong các bữa cơm ngày hè. Các đầu bếp có thể kết hợp rau đay với nhiều nguyên liệu khác để tạo ra nhiều món canh ngon
Canh rau đay cua đồng
Canh rau đay nấu tôm
Canh rau đay thịt bằm
Canh rau đay cá rô
Canh rau đay cua mướp ngọt
III. RAU ĐAY: THỰC PHẨM CHỨC NĂNG TỐT
Ngoài công dụng ẩm thực, rau đay có chứa nhiều vitamin A, vitamin B6, vitamin B9, vitamin C, vitamin K, Omega-3 , Lycopene, Calci, Magie, Sắt…nên rau đay còn được sử dụng như một thực phẩm chức năng giúp
1. Nâng cao sức khỏe chung.
2. Giảm mức cholesterol xấu
3. Cải thiện sức khỏe của da, lông, tóc
4. Hỗ trợ chức năng thai độc của gan, thận
Điều cần lưu ý là tuy mỗi loại thực phẩm đều có những lợi ích với sức khỏe nhưng trong chế độ ăn cần đáp ứng sự cân bằng dinh dưỡng, đầy đủ các nhóm chất, đa dạng thực phẩm. Vì vậy dù rau đay có tốt cũng không nên ăn quá nhiều. Ngoài ra, những người có tình trạng sức khỏe kém, người có bệnh lý nên hỏi ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để được tư vấn chế độ ăn phù hợp.
5. Theo Đông y
Rau đay có vị ngọt, tính hàn, lợi tiểu, lợi hô hấp, tiêu đờm, kháng viêm, cầm máu, lợi sữa và an thai. Loại rau còn được sử dụng trong các phương thuốc chữa say nắng, trị táo bón, bí tiểu, ho ra máu…
TS.BS Trần Bá Thoại