SĐT: 
I. LỜI MỞ
Hiện nay, hóa trị và xạ trị luôn được dùng kết hợp trong điều trị nhằm tiêu diệt các tế bào ung thư. Trong quá trình hóa trị hoặc xạ trị, các tế bào gốc gốc của bệnh nhân cũng bị phá hủy theo. Ghép tế bào gốc tự thân là cách bổ sung thay thế các tế bào gốc bị phá hủy này, cho phép sử dụng liều hóa trị hoặc xạ trị cao hơn so với các phương pháp điều trị thông thường.
Ghép tế bào gốc tự thân thường được sử dụng để điều trị các loại ung thư máu, như bệnh bạch cầu và u lympho Hodgkin, u tủy xương, u lympho không Hodgkin, bệnh tương bào (plasma cell) . Ghép tế bào gốc tự thân đã được chứng minh là cải thiện kết quả điều trị và tăng khả năng thuyên giảm hoặc chữa khỏi bệnh.
II. GHÉP TẾ BÀO GỐC TỰ THÂN LÀ GÌ ?
Ghép tế bào gốc tự thân là một thủ thuật điều trị ung thư, trong đó các tế bào gốc khỏe mạnh của chính bệnh nhân được thu thập, lưu trữ để truyền trở lại cơ thể của họ sau khi đã hóa trị hoặc xạ trị liều cao. Điều này cho phép bệnh nhân được điều trị chuyên sâu mà không có nguy cơ làm hỏng các tế bào tạo máu của chính họ.
III. MUC ĐÍCH GHÉP TẾ BÀO GỐC TỰ THÂN
1. Giảm tổn thương tủy xương
Lệu pháp hóa trị hoặc xạ trị liều cao dùng để điều trị ung thư có thể gây tổn thương nghiêm trọng đến tủy xương, nơi sản sinh ra các tế bào máu. Bằng cách cấy ghép các tế bào gốc đã thu thập trước đó được trả lại cơ thể bệnh nhân, quá trình phục hồi sản xuất tế bào máu được đẩy nhanh, giảm nguy cơ ức chế tủy xương nghiêm trọng và kéo dài.
2. Bảo tồn tế bào gốc
Các tế bào gốc được lưu trữ đóng vai trò “cứu hộ” sau quá trình điều trị tích cực. Chúng giúp bổ sung quần thể tế bào máu, bao gồm hồng cầu, bạch cầu và tiểu cầu, rất quan trọng để duy trì chức năng miễn dịch thích hợp và ngăn ngừa nhiễm trùng, thiếu máu và chảy máu.
3. Tránh thải ghép
Sử dụng tế bào gốc của chính bệnh nhân giúp loại bỏ nguy cơ thải ghép miễn dịch, một biến chứng nghiêm trọng có thể xảy ra khi sử dụng tế bào của người hiến tặng (tế bào đồng loại) để cấy ghép. Trong quá trình cấy ghép tự thân, không cần phải tìm người hiến tặng phù hợp, giúp giảm nguy cơ đào thải miễn dịch.
VI. QUY TRINH CẤY TÊ BÀO GỐC TỰ THÂN
Bước 1: Huy động tế bào gốc
Để thu thập tế bào gốc, trước tiên chúng phải được “huy động” từ tủy xương vào máu. Quá trình này thường được thực hiện thông qua việc sử dụng các yếu tố tăng trưởng như yếu tố kích thích tạo thành hạt bạch cầu (G-CSF).
. Bước 2: Thu hoạch (Apheresis)
Một máy gọi là apheresis được sử dụng để thu thập các tế bào gốc từ máu sau khi chúng được huy động.
Bước 3: Bảo quản đông lạnh
Các tế bào gốc đã được thu hoạch được đặt trong nitơ lỏng, nơi chúng được đông lạnh cho đến khi cần để cấy ghép.
Bước 4: Quản lý kiểm soát
Trước khi cấy ghép tế bào gốc, một chế độ điều kiện được thực hiện, bao gồm một lượng lớn hóa trị và/hoặc xạ trị để loại bỏ các tế bào ung thư và cung cấp một môi trường bên trong tủy xương nơi các tế bào gốc mới được cấy ghép có thể phát triển mạnh.
Bước 5: Cấy ghép
Các tế bào gốc được lưu trữ của bệnh nhân được rã đông và truyền vào máu của họ, nơi chúng di chuyển đến tủy xương. Khi chúng đến tủy xương, các tế bào gốc bắt đầu sản xuất các tế bào máu mới.
V. LỢI ÍCH VÀ NGUY CƠ
1. Lợi ích
Với bênh đa u tủy, ghép tế bào gốc tự thân có thể là phương pháp điều trị duy nhất giúp thuyên giảm lâu dài.
Với u lympho Hodgkin hoặc u lympho không Hodgkin, ghép tế bào gốc tự thân là cơ hội thứ hai để vượt qua bệnh ung thư khi các phương pháp điều trị khác không hiệu quả hoặc ung thư tái phát.
2. Nguy cơ, rủi ro hoặc biến chứng
Rủi ro đáng kể nhất là nhiễm trùng.
VI. THAM KHẢO
[Video 1] GHÉP TẾ BÀO GỐC TẠO MÁU VÀ NHỮNG ĐIỀU CẦN BIẾT
[Video 2] Bệnh viện Đà Nẵng thực hiện thành công ca ghép tế bào gốc tự thân cho bệnh nhân đau tủy xương
[1] Đà Nẵng ghép tế bào gốc tự thân cho bệnh nhân ung thư máu tại miền Trung
https://suckhoedoisong.vn/da-nang-ghep-te-bao-goc-tu-than-thap-hy-vong-song-cho-benh-nhan-ung-thu-mau-tai-mien-trung-169250606164201287.htm
[2] Autologous Stem Cell Transplantation
https://www.stemcellcareindia.com/autologous-stem-cells/
[3] Autologous stem cell transplant
https://www.cancer.gov/publications/dictionaries/cancer-terms/def/autologous-stem-cell-transplant
[4] Autologous stem cell transplant
https://www.mayoclinic.org/tests-procedures/autologous-stem-cell-transplant/pyc-20384859
[5] Autologous stem cell transplant
https://my.clevelandclinic.org/health/procedures/autologous-stem-cell-transplant
[6] Autologous stem cell transplant
https://www.myeloma.org/autologous-stem-cell-transplant
[7] Autologous stem cell transplant
https://www.leukaemia.org.nz/assets-prod/downloads/Information-Booklets-SS-Documents/Autologous-stem-cell-transplant-August-2022.pdf
TS.BS Trần Bá Thoại
Ủy viên BCH Hội NỘI TIẾT VIỆT NAM