SĐT: 
I. LỜI MỞ
Hiện nay, An cung ngưu hoàng hoàn không có trong danh mục tjhuốc điều trị đột quỵ của Bộ Y tế Việt Nam, cũng như của Cơ quan Quản lý Thực và Dược phẩm Mỹ (FDA) và các nước Châu Âu, vì chưa có bằng chứng nghiên cứu khoa học, và thực nghiệm điều trị.
Tuy nhiên, khi đột quỵ đang có xu hướng tăng và trẻ hoá, nhiều cá nhân, gia đình mách nhau mua an cung ngưu hoàng hoàn về, coi nó là ‘thần dược’ trong dự phòng và điều trị đột quỵ…
Theo các chuyên gia, điều này là hoàn toàn sai lầm ! Tại sao ?
II. BA NGUYÊN NHÂN GÂY ĐỘT QUỴ
- Ngưu hoàng (Bovis Calculus),
- Thủy ngưu giác (Pulvis cornus bubali concentratus),
- Xạ hương hoặc Xạ hương nhân tạo (Moschus hoặc Moschus Artifactus),
- Trân châu (Margarita),
- Chu sa (Cinnabaris), đây là vị thuốc độc có chứa Thủy ngân
- Hùng hoàng (Realgar), đây là vị thuốc độc có chứa Asen
- Hoàng liên (Rhizoma coptidis),
- Hoàng cầm (Radix Scutellariae),
- Chi tử (Fructus Gardeniae),
- Uất kim (Radix Curcumae),
- Băng phiến (Borneolum syntheticum)
Ngoài ra còn có mật ong, giữ vai trò tá dược, để điều vị.
2. An cung ngưu hoàng hoàn Hàn Quốc
Có nhiều loại được sản xuất và đăng ký tại Hàn Quốc dưới dạng thực phẩm chức năng. Một số sản phẩm thường gặp ở Việt Nam như: Vũ hoàng thanh tâm, ngưu hoàng thanh tâm, bổ bão hoàn, an cung ngưu hoàn…
Các loại này được phối hợp hơi khác nhau, có loại có đến 24 – 25 dược liệu. Trong thành phần công thức không có kim loại nặng (vị thuốc chứa assen và thủy ngân) có thể gây độc, nên sử dụng có phần an toàn hơn.
3. An cung ngưu hoàng hoàn Nhật Bản
Có nhiều loại và cũng được đăng ký tại Nhật Bản dưới dạng thực phẩm chức năng. Một số sản phẩm có thể gặp ở Việt Nam như: Ngưu hoàng thanh tâm nguyên, ngưu hoàng thanh viễn của các hãng Nippon, Nihon Seiyaku Kogyo…
An cung ngưu hoàng hoàn Nhật Bản xây dựng công thức khác với sản phẩm của Hàn Quốc và Trung Quốc. Theo tài liệu (không chính thức) công bố từ các nhà cung cấp sản phẩm, tùy loại mà thành phần có 25 đến 27 vị. Trong công thức một số sản phẩm đã công bố không thấy có vị thuốc chứa asen, thủy ngân (hùng hoàng, chu sa).
Dù thành phần có khác biệt nhưng các loại an cung ngưu hoàng Hàn Quốc, Nhật Bản về cơ bản có cùng các chống chỉ định như sản phẩm của Trung Quốc.
IV. NHỮNG LƯU Ý KHI SỬ DỤNG
1. Chỉ là thực phẩm chức năng
Các sản phẩm An cung ngưu hoàng từ các xuất xứ khác được nhập khẩu vào Việt Nam chủ yếu là thực phẩm chức năng, và chưa có sản phẩm nào được cấp phép lưu hành thuốc điều trị. .
An cung ngưu hoàng hoàn không có trong danh mục thuốc điều trị đột quỵ của Bộ Y tế Việt Nam, của Cơ quan quản lý thực phẩm và dược phẩm Mỹ (FDA) và các nước Châu Âu, bởi chưa được nghiên cứu, thực nghiệm điều trị và công bố khoa học.
2. Chống chỉ định
Trong an cung ngưu hoàng có chứa một số thành phần khác có tác dụng chống đông máu, có thể gây chảy máu thêm. Do đó, an cung ngưu hoàng chống chỉ định tuyệt đối trong các ca đột quỵ do xuất huyết não.
Các trường hợp chống chỉ định khác gồm::
- Huyết áp tụt thấp (tối đa dưới 90mmHg), thân nhiệt hạ
- Phụ nữ có thai
- Chức năng gan, thận kém…
3. Không phải là “vaccine”, “thuôc ngừa”
An cung ngưu hoàng hoàn được dùng để hỗ trợ điều trị bệnh đột quỵ, tai biến mạch máu não. Do đó, phải được chính bác sĩ điều trị, thăm khám quyết định sử dụng, không được tự ý dùng bừa !
4. Tác dụng phụ của các thành phần thuốc khác
Trong an cung có các vị thuốc như hùng hoàng, chu sa chứa thạch tín, thủy ngân có độc tính rất cao, đồng thời một số thành phần khác lại có tác dụng chống đông máu, có thể gây chảy máu không cầm khi lạm dụng.
V. ĐÔI LỜI BÀN LUẬN
. Cho đến nay, Bộ Y tế Việt Nam, Cơ quan Quản lý Thực Dược phẩm Mỹ (FDA) và các nước Châu Âu vẫn chưa phê duyệt An cung ngưu hoàng hoàn vào danh mục thuốc điều trị đột quỵ.
.Theo Cục quản lý y dược học cổ truyền, các sản phẩm An cung ngưu hoàng nhập khẩu vào Việt Nam chủ yếu là thực phẩm chức năng.
Nhiều thầy thuốc, nhà khoa học, chuyên gia về đột quỵ đều cảnh báo, an cung ngưu hoàng không có tác dụng phòng đột quỵ, thậm chí có thể gây nguy hiểm tính mạng nếu dùng không đúng cách.
Ngay tại Trung Quốc, “quê hương” của An cung ngưu hoàn hoàn, thầy thuốc ở đây cũng không dùng loại thuốc này để phòng ngừa đột quỵ. .
GS.TS Nguyễn Văn Thông, Chủ tịch Hội đột quỵ Việt Nam cũng cho biết, an cung ngưu hoàng hoàn không có tác dụng phòng chống đột quỵ. Ông cảnh báo: Tuyệt đối không được tự ý uống an cung ngưu hoàng hoàn để dự phòng đột quỵ, Trong thực tế rất nhiều ca cấp cứu bị nhiễm độc thạch tín, thủy ngân sau khi dùng an cung ngưu hoàng hoàn.
Tóm lại, vì an cung ngưu hoàng không có tác dụng phòng ngừa, ngăn chặn đột quỵ, nen cách duy nhất là kiểm soát tốt hai nguyên nhân chính: thuyên tắc mạch não và tăng huýết áp. Khi đột quỵ đã xảy ra, nên tôn trọng giờ vàng và nhờ chuyên gia quyết định điều trị, phối hợp thuốc.
VI. THAM KHẢO
[1] Dấu hiệu đột quỵ
https://phulenghia.com/3-dau-hieu-dot-quy-qua-2-cau-luc-bat-meo-cuoi-ngong-noi-xuoi-tay-dung-la-dot-quy-cuu-ngay-gio-vang/
[2] Những điều cần biết về An Cung Ngưu Hoàng Hoàn
https://baoquangninh.vn/nhung-dieu-can-biet-ve-an-cung-nguu-hoang-hoan-3195515.html
[3] Cảnh báo “thần dược” An Cung chống đột quỵ
https://drbinh.com/canh-bao-than-duoc-an-cung-chong-dot-quy-co-tot-khong
[4] Tùy tiện dùng An cung ngưu hoàng hoàn dễ tiền mất tật mang
https://tuoitre.vn/tuy-tien-dung-an-cung-nguu-hoang-hoan-de-tien-mat-tat-mang-20230509204317361.htm
[5] Sốc mất máu nặng nghi do tự dùng An cung phòng đột quỵ
https://tuoitre.vn/soc-mat-mau-nang-nghi-do-tu-dung-an-cung-phong-dot-quy-20230506065804939.htm
[6] Dự phòng đột quỵ bằng an cung ngưu hoàng hoàn nên hay không?
https://giadinh.suckhoedoisong.vn/du-phong-dot-quy-bang-an-cung-nguu-hoang-hoan-nen-hay-khong-172240329223250727.htm
[7] “An Cung Ngưu Hoàng” liệu có phải là thần dược?
[8] An cung ngưu hoàng: Thần dược hay độc dược?
[9] Nguy hiểm khi sử dụng An cung ngưu hoàng hoàn không theo chỉ định
TS.BS Trần Bá Thoại
Uỷ viên BCH Hội NỘI TIẾT VIỆT NAM