I. LỜI MỞ
Bướu giáp nhân, u tuyến giáp là một hay những khối u rắn hoặc nang chứa đầy dịch hình thành bên trong tuyến giáp. Các nhân tuyến giáp này thường nhỏ, không có triệu chứng gợi ý gì, và người bệnh chỉ biết khi bác sĩ phát hiện ra trong một cuộc kiểm tra y tế định kỳ, hoặc trong quá trình chụp cắt lớp được thực hiện vì lý do sức khỏe khác. Tuy nhiên, một số u tuyến giáp có thể trở nên đủ lớn để có thể nhìn thấy hoặc gây khó nuốt hoặc thở.
Hầu hết các u tuyến giáp không nghiêm trọng và không gây ra triệu chứng. Chỉ một tỷ lệ nhỏ u tuyến giáp là ung thư.
Vì thế, các lựa chọn điều trị phụ thuộc vào loại, mức độ phát triển của nhân u tuyến giáp.
II. TRIỆU CHỨNG
Hầu hết các nhân u tuyến giáp không gây ra dấu hiệu hoặc triệu chứng gi.
Nhưng đôi khi một số nốt trở nên quá lớn đến mức có thể: Cảm thấy được, Thấy được, thường là sưng ở cổ, Ép vào khí quản hoặc thực quản, gây khó thở hoặc khó nuốt..
Trong một số trường hợp, các nhân tuyến giáp sản xuất thêm thyroxine, có thể gây ra các triệu chứng của tình trạng cường giáp như: Sụt cân không rõ nguyên nhân, Đổ mồ hôi nhiều, Run tay, Lo lắng, Nhịp tim nhanh hoặc không đều
Một số rât ít nhân, nốt tuyến giáp chuyển thành ung thư. Các nhân giáp ung thư hóa phát triển rất chậm và nhỏ khi được phát hiện ra chúng. Ung thư tuyến giáp thể xâm lấn rất hiếm gặp với các nốt có thể lớn, cứng, cố định và phát triển nhanh.
III. NGUYÊN NHÂN
1. Sự phát triển quá mức của mô tuyến giáp bình thường.
2. U nang tuyến giáp.
3. Viêm tuyến giáp mãn tính, bệnh Hashimoto thường liên quan đến suy giáp.
4. Bướu giáp đa nhân.
5. Ung thư tuyến giáp.
6. Thiếu iốt.
IV. BIẾN CHỨNG
1. Các vấn đề về nuốt hoặc thở.
2. Cường giáp.
3. Nguy cơ ung thư hóa: hiếm
4. Các vấn đề liên quan đến phẫu thuật cắt bỏ nhân giáp.
V. CHẨN ĐOÁN
1. Khám lâm sàng.
2. Xét nghiệm chức năng tuyến giáp. Các xét nghiệm đo nồng độ hormone kích thích tuyến giáp (TSH) trong máu và các hormone do tuyến giáp sản xuất có thể chỉ ra bạn bị cường giáp hay suy giáp.
3. Siêu âm.
4. Sinh thiết chọc hút kim nhỏ FNA.
5. Scan tuyến giáp.
VI. ĐIỀU TRỊ
Điều trị phụ thuộc vào loại u tuyến giáp mà bạn mắc phải.
1. Điều trị u lành tính
* Theo dõi chặt chẽ, khám sức khỏe và xét nghiệm chức năng tuyến giáp theo định kỳ.
* Liệu pháp hormone thay thế HRT nếu xét nghiệm cho thấy chức năng tuyến giáp suy.
* Phẫu thuật nếu u quá lớn, có dấu hiệu ung thư.
* Điều trị các nốt nhân gây cường giáp có thể bao gồm: Iốt phóng xạ. Thuốc kháng giáp tổng hợp. Phẫu thuật cắt bỏ khối u tuyến giáp.
2. Điều trị khối u ác tính.
* Phẫu thuật cắt bỏ tuyến giáp.
* Phá hủy bằng cồn.
VII CÓ NÊN PHẪU THUẬT KHÔNG ?
CÂU HỎI
Tôi là nữ giáo viên 53 tuổi, đã lập gia đình và có con cái. Vừa qua các bác sĩ ở Đà Nẵng hội chẩn và chẩn đoán tôi bị bướu giáp nhân bình giáp và được hướng dẫn nhập viện để mổ cắt nhân giáp. Sau khi nhập viện làm thủ tục để chuẩn bị thì có bác sĩ lại giải thích không cần thiết phải mổ rồi cho tôi ra viện và không cho thêm thuốc gì. Vậy trong trường hợp của tôi xin cho biết nên mổ hay không? Nếu không mổ thì phải theo dõi điều trị tiếp như thế nào?
(buianhchung@gmail.com)
TRẢ LỜI
1. VỀ CHẨN ĐOÁN
Bạn đi khám bệnh vì có bướu cổ. Bác sĩ đã cho làm 3 xét nghiệm cơ bản, rất đúng quy trình. :
(1) siêu âm tuyến giáp để xác định kích thước tuyến giáp, chúng tôi vẫn gọi đùa là “số hóa” thể tích tuyến giáp, và xem cấu trúc bên trong tuyến,
(2) xét nghiệm đo nồng độ hóc-môn tuyến giáp và tuyến yên (T3, T4,fT3, fT4 và TSH ) và
(3) sinh thiết chủ mô tuyến giáp
Với các kết quả xét nghiệm và thăm dò đã có thì chẩn đoán cuối cùng là Bướu giáp đơn nhân loại bình giáp chưa có biến chứng trên các cơ quan của bác sĩ là hoàn toàn chính xác.
Tuy nhiên để toàn diện hơn cần phải siêu âm Doppler để đánh giá huyết động tại tuyến giáp và cũng nên xạ hình tuyến giáp để rõ hơn về tính chất của nhân tuyến giáp mà bạn đang bị bệnh.
2. VỀ ĐIỀU TRỊ, PHẪU THUẬT
Phương pháp phẫu thuật cắt giảm tuyến giáp (PTCGTG) nhằm mục đích là cắt bỏ bớt đi các nhu mô tuyến giáp hoặc vì bị bệnh (ung thư, thoái hóa) hoặc vì phát triển, tăng chức năng quá mức bình thường (bướu giáp phì đại, bệnh Basedow..).
Do đó PTCGTG thường được chỉ định trong những tình huống như sau: (1) Ung thư tuyến giáp, (2) Bướu giáp to quá chèn ép chung quanh, (3) Bướu giáp độc Basedow, (4) Bướu giáp đơn nhân hoặc đa nhân độc và lý do cuối cùng đơn giản là (5) Phẫu thuật thẩm mỹ.
Trở lại trường hợp cụ thể bướu giáp đơn nhân lành tính của bạn có hai ý kiến khác nhau khi chọn phương pháp PTCGTG:
Một là nên mổ ngay để tránh nguy cơ chuyển thành bướu độc hoặc ung thư và một phần nữa là vì thẩm mỹ;
Hai là vì bướu giáp đơn nhân bình giáp lành tính chỉ khoảng một phần ba (1/3) số trường hợp bệnh là có khả năng chuyển sang ác tính trong vòng 3 năm nghĩa là đa số còn lành tính. Do đó, không nhất thiết phải chỉ định cắt bỏ vội vàng, có thể theo dõi sát để xử trí khi cần thiết.
Trong y học khi chưa có chỉ định tuyệt đối hay chỉ định bắt buộc, thầy thuốc thường phải tham khảo ý kiến, nguyện vọng của bệnh nhân. Bạn cùng gia đình nên tự phân tích để quyết định nên hay không mỗ, sau đó nên trình bày cụ thể với bác sĩ đang trực tiếp điều trị cho mình.
Theo góp ý kiến bản thân, tôi tuy là bác sĩ nội khoa, chúng ta nên chấp nhận PTCGTG khi đang còn chưa biến chứng.
Hiện tại không có thuốc uống đặc trị cho bướu giáp nhân, cho nên bác sĩ đã không kê toa thuốc cho bạn
Chúc bạn thoải mái và vui vẻ.
3. Ý KIẾN CHUYÊN GIA
VIII. THAM KHẢO
[1] Thyroid nodules
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/thyroid-nodules/diagnosis-treatment/drc-20355266
[2] Thyroid nodules
https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/13121-thyroid-nodule
[3] Thyroid nodules
https://www.hopkinsmedicine.org/health/conditions-and-diseases/thyroid-nodules
[4] Thyroid Nodules
https://www.pennmedicine.org/for-patients-and-visitors/patient-information/conditions-treated-a-to-z/thyroid-nodules
[5] Thyroid Nodules & Thyroid Cancer
https://www.uclahealth.org/medical-services/surgery/endocrine-surgery/conditions-treated/thyroid/thyroid-nodules-thyroid-cancer
TS.BS Trần Bá Thoại
Uỷ viên BCH Hội NỘI TIẾT VIỆT NAM