SĐT: 
Các nhà nghiên cứu ở Nhật Bản đã phát hiện ra cơ chế làm thế nào virus sởi có thể gây ra bệnh viêm não toàn thể xơ cứng bán cấp (subacute sclerosing panencephalitis, SSPE), một bệnh thần kinh hiếm gặp nhưng tử vong có thể xảy ra vài năm sau khi bị nhiễm sởi.
Thống kê cho thấy, trước khi có vaccine, nhiều người đã mắc bệnh sởi khi còn nhỏ,vì virus sởi là một trong những mầm bệnh dễ lây lan nhất. Năm 2021, Tổ chức Y tế Thế giới WHO ước tính rằng gần 9 triệu người trên toàn thế giới bị nhiễm sởi và tử vong lên tới 128.000 ca.
Thông thường, virus sởi không lây nhiễm vào hệ thần kinh, nhưng nhóm nghiên cứu phát hiện ra rằng virus tồn tại trong cơ thể có thể phát triển đột biến ở một loại protein quan trọng kiểm soát cách chúng lây nhiễm vào tế bào. Các protein bị đột biến có thể tương tác với dạng bình thường của nó, khiến nó có khả năng lây nhiễm vào não.
Đột biến trong protein F là chìa khóa để virus sởi hợp nhất và lây nhiễm tế bào thần kinh: Khởi đầu, động thái hợp nhất của protein F đột biến bị triệt tiêu bởi sự can thiệp của các protein F bình thường (hộp đen). Sự can thiệp này bị khắc phục bằng cách tích lũy các đột biến và tăng tính hợp nhất (hộp màu cam). Trong một trường hợp khác, một đột biến khác trong protein F hoạt động ngược lại và làm giảm hoạt động dung hợp, nhưng ngược lại hợp tác với các protein F bình thường làm tăng hoạt động dung hợp (hộp màu xanh).
Yuta Shirogane, PGS Khoa học Y tế Đại học Kyushu, giải thích: “Virus sởi thường không có khả năng lây lan vào não và SSPE là một tình trạng hiếm gặp nhưng gây tử vong cao”; Shirogane tiếp tục: “Thông thường, virus sởi chỉ lây nhiễm các tế bào biểu mô và miễn dịch gây sốt và phát ban. Ở những bệnh nhân SSPE, virus sởi phải tồn tại trong cơ thể họ rồi đột biến đổi mới có khả năng lây nhiễm các tế bào thần kinh. Các virus RNA như bệnh sởi biến đổi và tiến hóa với tốc độ rất cao, nhưng cơ chế về cách nó tiến hóa để lây nhiễm các tế bào thần kinh vẫn còn là một bí ẩn.”
Phát hiện này được báo cáo hôm ngày 27/ 01/ 2923 trên tạp chí Science Advances.
Biên dịch TS.BS Trần Bá Thoại
https://scitechdaily.com/scientists-discover-how-the-measles-virus-can-cause-a-fatal-neurological-disorder/
https://www.science.org/doi/10.1126/sciadv.adf3731