ĐÁI THÁO ĐƯỜNG NHỚ CHỤP MẠCH VÕNG MẠC HUỲNH QUANG
TS.BS Trần Bá Thoại (Bệnh viện Đà Nẵng)
Trong các biến chứng mạn tính của bệnh đái tháo đường, biến chứng mắt cũng thường xảy ra. Có ba biến chứng lên mắt của bệnh đái tháo đường là đục thủy tinh thể (cườm), tăng nhãn áp (glaucoma) và bệnh lý võng mạc.
Riêng bệnh lý võng mạc của đái tháo đường, người ta ghi nhận rằng, dù được điều trị thường xuyên, đúng phác đồ với nồng độ đường máu được kiểm soát ổn định; thì cũng vẫn có đến 60% số bệnh nhân bị biến chứng võng mạc mắt sau khi phát hiện bệnh khoảng 10 năm.
Bệnh lý võng mạc mắt thường thể hiện dưới ba dạng: không tăng sinh, tiền tăng sinh và có tăng sinh. Tổn thương do các mạch máu võng mạc ở bệnh đái tháo đường có thể là: (1) mạch máu võng mạc bị thiếu oxy do nhiều nguyên nhân khác nhau nên có xu hướng bị nghẽn tắc, hậu quả cuối cùng là nguồn cung cấp ô-xy tại chỗ sẽ cạn kiệt (2) sự suy yếu của thành mạch máu sẽ tạo ra nhiều vị trí dãn phình mạch máu (aneuvrism) và (3) những mạch máu nhỏ ở võng mạc bị vỡ gây tổn thương võng mạc, tăng nhãn áp và có thể gây mù lòa. Nếu không được kiểm tra và chữa trị kịp thời thì các tổn thương mắt này rất khó hồi phục. Do đó, cả Tổ chức Y tế thế giới (WHO) lẫn Liên đoàn đái tháo đường thế giới (IDF) đều khuyến cáo bệnh nhân đái tháo đường cần được kiểm tra mắt định kỳ, để phát hiện và điều trị sớm các biến chứng võng mạc.
Trong các thăm dò chẩn đoán, kỹ thuật Chụp mạch máu võng mạc huỳnh quang (CMMVMHQ) chiếm một vị trí rất quan trọng, cung cấp những thông tin về hệ tuần hoàn mạc máu võng mạc và tình trạng đáy mắt. Như tên gọi, thủ thuật CMMVMHQ này sẽ cho những hình ảnh mạch máu võng mạc rõ ràng, nhờ được phát sáng lên bởi một loại thuốc nhuộm huỳnh quang tên là fluorescein được bơm vào máu. Với những hình ảnh rõ nét và “sống động” này bác sĩ sẽ theo dõi và điều trị sớm các biến chứng ở võng mạc mắt -phần quan trong nhất của thị giác- của bệnh nhân đái tháo đường.
Hiện nay, trước tình hình bệnh đái tháo đường đang gia tăng nhanh chóng; nhiều bệnh viện đa khoa cũng như chuyên khoa đều có trang bị máy và triển khai kỹ thuật CMMVMHQ. Có thể ví kỹ thuật này là một “quà tặng” để tầm soát bệnh võng mạc cho bệnh nhân đái tháo đường.